Ένας ιστορικός τόπος που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από κανέναν. Ένα μέρος που αναπαύεται στους πρόποδες του όρους Μαίναλου και διαθέτει γραφικά χωριά, πανέμορφα φυσικά τοπία, ενδιαφέροντες αρχαιολογικούς χώρους, όμορφες παραλίες και πεντανόστιμο φαγητό!

Λίγα λόγια για την περιοχή

 Η Αρκαδία είναι περιφερειακή ενότητα της Πελοποννήσου και βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του γεωγραφικού διαμερίσματος. Συνορεύει στα βόρεια με την Αχαΐα, στα βορειοανατολικά με την Κορινθία, στα βόρεια και ανατολικά με την Αργολίδα, στα νότια με τη Λακωνία, στα νοτιοδυτικά με τη Μεσσηνία και στα δυτικά με την Ηλεία. Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας της περιφερειακής ενότητας, αλλά οι επικρατέστερες είναι δύο. Η πρώτη αναφέρει ότι προέρχεται από την αρχαία λέξη άρκτος, που σημαίνει αρκούδα, καθώς τα αρχαία χρόνια σε εκείνη την περιοχή λατρευόταν το συγκεκριμένο ζώο. Η δεύτερη θεωρεί ότι προέρχεται από τα συνθετικά Αρκ και Δία, που σημαίνει καράβι του Δία. Το μεγαλύτερο μέρος της Αρκαδίας είναι ορεινό με μεγαλύτερους ορεινούς όγκους το Μαίναλο, τον Πάρνωνα και το Αρτεμίσιο. Παρόλα αυτά διαθέτει μεγάλες πεδινές εκτάσεις, ποταμούς, λίμνες, δαντελωτές ακτές και ιαματικές πηγές. Ο πληθυσμός της περιφερειακής ενότητας ανέρχεται στους 77.551 κατοίκους, κατατάσσοντας την στην 41η σε πληθυσμό στην Ελλάδα. Παρακάτω επέλεξα για εσάς, όσα θεωρώ ότι πρέπει να δει κάποιος που επισκέπτεται τη περιοχή για πρώτη φορά.

10) Λεβίδι

 Το Λεβίδι είναι μια γραφική κωμόπολη, που βρίσκεται στο κέντρο της Αρκαδίας και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 860 μέτρων, στις ανατολικές πλαγίες του Μαινάλου. Στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν “Ορχομενίων Χώρα”, που δικαίωσε το όνομά της με τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματά της που διασώζονται μέχρι σήμερα. Το σύγχρονο όνομα του όμως φαίνεται να προέρχεται είτε από κάποιον παλιό κτηματία ή από το γιο του βασιλιά της Αρκαδίας Λυκάονα. Ακόμη, το Λεβίδι διαδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλο στην ελληνική ιστορία, αφού εκεί πραγματοποιήθηκε στις 14 Απριλίου το 1821, η ομώνυμη μάχη, όπου ο οπλαρχηγός Αναγνώστης Στριφτόμπολας μαζί με 70 ακόμα Έλληνες αντιμετώπισαν την επίθεση 3.000 Τούρκων και τους κατατρόπωσε, πεθαίνοντας την ίδια μέρα σ’ αυτή την ένδοξη μάχη!

9) Κοσμάς

 Ο Κοσμάς είναι ένας παραδοσιακός οικισμός χτισμένος στις νοτιοανατολικές παρυφές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 1150μ., μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με άφθονα νερά και πυκνά ελατοδάση. Στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται ο Κοσμάς, εικάζεται ότι υπήρχε η αρχαία πόλη Σελινούς και ένας ναός αφιερωμένος στον Απόλλωνα. Το 1592 αναφέρεται για πρώτη φορά η ονομασία Κοσμάς σε μια επιστολή του μητροπολίτη Μονεμβασίας Γεννάδιου, ενώ υπάρχουν ιστορικές αναφορές για τη συμμετοχή των κατοίκων του Κοσμά τόσο στην Ελληνική επανάσταση του 1821 όσο και στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Σήμερα αξίζει να επισκεφτείτε το χωρίο για να γίνεται ένα με την φύση, να νιώσετε την αρκαδική φιλοξενία και να γευτείτε τοπικές γεύσεις.

8) Λεωνίδιο

 Το Λεωνίδιο είναι ακόμη μια κωμόπολη της περιφερειακής ενότητας Αρκαδίας, η οποία είναι χτισμένη στις ακτές του Μυρτώου πελάγους κάτω από το όρος Πάρνωνας. Πρόκειται για ένα απίστευτο μέρος, που δεν μοιάζει με κανένα άλλο στην Πελοπόννησο, το οποίο συνδυάζει αρμονικά το βουνό με την θάλασσα. Τα κεραμιδοσκέπαστα πέτρινα αρχοντικά στις δυο όχθες του Δαφνώνα, τα εντυπωσιακά διατηρητέα κτίρια, οι πύργοι, τα τοξωτά γεφύρια και τα μουσεία είναι λίγα μόνο από αυτά που θα δει κανείς βρισκόμενος σε αυτό το ευλογημένο μέρος!

7) Ζυγοβίστι

 Το Ζυγοβίστι είναι ένας ορεινός ιστορικός οικισμός, φωλιασμένος στην καρδιά του ελατοδάσους του Μαινάλου, λίγο έξω από τη Δημητσάνα. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.160 μέτρων και έχει έρθει στην τουριστική επιφάνεια τα τελευταία χρόνια, λόγω της υπερπροβολής του στα social media. Το χωριό έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο κατά την Επανάσταση του 1821, κυρίως γιατί οι κάτοικοί του ήταν από τους πρώτους που ακολούθησαν το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος τους χρησιμοποίησε ως σωματοφύλακές του με την ονομασία “Αθάνατο Σώμα”. Προς τιμήν τους μάλιστα είναι και η κεντρική πλατεία του χωριού, με έναν αιωνόβιο πλάτανο σήμα κατατεθέν, η οποία λέγεται Πλατεία Αθανάτων και στην οποία δεσπόζει ένα πανέμορφο μαρμάρινο μνημείο.

6) Λαγκάδια

 Τα Λαγκάδια έχουν το παρατσούκλι, το “κρεμαστό χωριό της Πελοποννήσου”, πράγμα διόλου παράλογο, αφού πρόκειται για έναν ορεινό οικισμό, αμφιθεατρικά χτισμένο σε μια απότομη κατάφυτη πλαγιά του Μαινάλου! Πιθανότατα πήραν το όνομα τους από τις τέσσερις χαράδρες που αυλακώνουν την περιοχή, ενώ υπάρχουν πετρόχτιστα καλντερίμια που ενώνουν τις 18 συνοικίες τους. Τα Λαγκάδια χωρίζονται στην Πάνω και την Κάτω Γειτονιά. Ο Κάτω Μαχαλάς βρίσκεται σε μια κατάφυτη ρεματιά που κυλά το Λαγκαδιανό ποτάμι, που αποτελεί παραπόταμο του Λάδωνα, ενώ ο Πάνω Μαχαλάς ξεχωρίζει για την γραφικότητά του και την μοναδική πανοραμική θέα που προσφέρει στον επισκέπτη.

5) Καρύταινα

 Η Καρύταινα ή Καρίταινα όπως συνηθίζεται να αναφέρεται λανθασμένα, είναι χτισμένη σε μια κορυφή λόφου γύρω από το ομώνυμο μεσαιωνικό κάστρο της. Βρίσκεται στο χώρο της αρχαίας Βρένθης και διακρίνεται ιδιαίτερα για το μεσαιωνικό της χαρακτήρα, που της προσδίδουν τα σπίτια, το κάστρο και οι βυζαντινού ρυθμού εκκλησίες της. Και η Καρύταινα είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός, ενώ εκεί θα βρείτε και το πασίγνωστο γεφύρι που απεικονιζόταν στο πεντοχίλιαρο!

4) Στεμνίτσα

 Η Στεμνίτσα, κατά τη διάρκεια της Αρχαιότητας γνωστή ως Ὑψοῦς, είναι ένας ακόμη ορεινός παραδοσιακός οικισμός της περιφερειακής ενότητας Αρκαδίας! Το όνομα Στεμνίτσα στα σλάβικα σημαίνει «τόπος σκιερός και δασώδης», καθώς το χωριό βρίσκεται «φωλιασμένο» μέσα σε ένα πυκνό, καταπράσινο δάσος με έλατα, πλατάνια, καρυδιές, κερασιές, καστανιές και ακακίες, που συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό στα 1100 μέτρα υψόμετρο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η Στεμνίτσα κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης είχε γίνει η αγαπημένη κρυψώνα και το βασικό κέντρο εξορμήσεων του μεγάλου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, που την αποκαλούσε "χωροπούλα του Μοριά". Βρισκόμενοι στο χωριό αξίζει να πιείτε έναν καφέ στην πλατεία του χωριού, όπου δεσπόζουν ο εντυπωσιακός πύργος ρολόι, το Δημαρχείο και ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου. Έπειτα προτείνω να περπατήσετε στα πετρόχτιστα καλντερίμια του και να φτάσετε μέχρι το κάστρο της Στεμντίτσας όπου πλέον υπάρχει ένα μνημείο για τους ήρωες της επανάστασης, ενώ από εκεί θα έχετε πανοραμική θέα ολόκληρου του χωριού!

3) Βυτίνα

 Η Βυτίνα θεωρείται ένα από τα πιο διάσημα ορεινά χωριά της Αρκαδίας και κρατά εδώ και πολλά χρόνια τα σκήπτρα της τουριστικής κίνησης της περιοχής. Το στολίδι του Μαινάλου, όπως είναι το προσωνύμιο της, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.033 μέτρων, σε μια κατάφυτη περιοχή όπου δεσπόζουν πεύκα, έλατα και καστανιές και είναι και αυτή χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός. Το όνομά της κατά την επικρατέστερη άποψη προέρχεται από τη λέξη "Βυθός" επειδή αρχικά ήταν κτισμένη σε λεκάνη ανάμεσα σε λόφους. Τα παλιά πετρόχτιστα σπίτια της, τα γραφικά στενά της, η ζωντανή πλατεία της με την παλιά εκκλησία, τα δεντροσκέπαστα δρομάκια της για περιπάτους, τα δασάκια και οι εξοχές της είναι λίγα μόνο από αυτά που θα δει κανείς μέσα στον οικισμό. Ενώ ακόμη σε μικρές αποστάσεις, υπάρχουν χωριά εκπληκτικής ομορφιάς, ποτάμια, πηγές, ιστορικά μνημεία, μοναστήρια και πολλά άλλα που αξίζει να εξερευνήσει κανείς.

2) Δημητσάνα

 Ο αγαπημένος μου ορεινός οικισμός της Αρκαδίας όμως είναι φυσικά η Δημητσάνα. Το συγκεκριμένο κεφαλοχώρι είναι κτισμένο στα 946 μέτρα και διαθέτει υπέροχη θέα στην πεδιάδα της Μεγαλόπολης και του Ταΰγετου. Ήταν γνωστή από τα Ομηρικά χρόνια, με το όνομα Τεύθις, ενώ και αυτή έπαιξε μεγάλο ρόλο στην Επανάσταση του 1821, αφού εκεί παραγόταν το μπαρούτι των αγωνιστών. Σήμερα είναι γνωστή για την γραφικότητα της, με τα όμορφα καλντερίμια, τα υπέροχα πετρόχτιστα σπίτια, τον εντυπωσιακό πύργο ρολόι δίπλα στην εκκλησία της Αγ. Άννας, το εκκλησιαστικό Μουσείο και το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης. Το τελευταίο δεν είναι ένα συνηθισμένο μουσείο, αφού πρόκειται για ένα υπαίθριο θεματικό μουσείο στο οποίο παρουσιάζονται οι τρόποι χρήσης του νερού ως πηγή ενέργειας για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων.

1) Τρίπολη

 Από την κορυφή της λίστας δεν θα μπορούσε να λείπει φυσικά η πρωτεύουσα της περιφερειακής ενότητας, η Τρίπολη. Η πρώην πρωτεύουσα του Μοριά, η Τριπολιτσά, γνώρισε μεγάλη ακμή την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Είναι χτισμένη στο κέντρο οροπεδίου, που περιστοιχίζεται από τους ορεινούς όγκους του Αρτεμισίου, του Παρθενίου και του Μαινάλου. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή κατοικούν περίπου 30.090 μέσα στην πόλη και άλλοι 10.000 στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή. Ακόμη, αποτελεί διοικητικό, οικονομικό, εμπορικό και συγκοινωνιακό κέντρο της κεντρικής και της νότιας Πελοποννήσου. Σίγουρα η Τρίπολη δεν συγκαταλέγεται στις ομορφότερες πόλεις της χώρας μας, αλλά βρισκόμενοι εκεί θα βρείτε πολλά όμορφα και ενδιαφέρονται πράγματα που θα σας ενθουσιάσουν. Διατηρητέα νεοκλασικά κτίρια, παραδοσιακά σπίτια, ναούς, κρήνες, μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους, πλατείες και μουσεία είναι μόνο λίγα από αυτά!

Πώς θα πάτε

 Στην Αρκαδία και στις επιμέρους πόλεις και χωριά της, μπορεί κανείς να μεταβεί με δύο τρόπους. Αρχικά μπορεί να προσεγγίσει την περιοχή οδικώς, με δικό του μεταφορικό μέσο μέσω της Εγνατίας οδού. Ακόμη, μπορεί να ανεβεί σε κάποιο από τα λεωφορεία ΚΤΕΛ που πραγματοποιούν συνεχή δρομολόγια!

Τι να φάτε

 Η παραδοσιακή κουζίνα της Αρκαδίας σχετίζεται άμεσα με την γεωγραφία και τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής. Στην περιοχή λοιπόν υπήρχαν άφθονα, χόρτα, λαχανικά και όσπρια, από κρέας καταναλωνόταν κυρίως κυνήγι και πουλερικά και όπως είναι λογικό τα αυγά τους, ενώ έτρωγαν πολλά ζυμαρικά όπως τραχανά, χυλοπίτες και λαζάνια! Κάποια από τα πιο παραδοσιακά πιάτα της Αρκαδίας είναι ο κόκορας κρασάτος με χυλοπίτες, το λαγωτό (λαγός με σκορδαλιά), το αρνάκι με αγκινάρες στον φούρνο, η χορτόπιτα, τα ρεβίθια σκορδαλιά, το κατσικάκι λαδορίγανη και το αγριογούρουνο τηγανιά. Από γλυκά αξίζει να δοκιμάσετε δίπλες, τηγανίτες, χαλβά και γλυκά του κουταλιού. Για να δοκιμάσετε πεντανόστιμες τοπικές γεύσεις προτείνω το Τεύθις στην Δημητσάνα.

Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook: o_thessalonikios ή follow στο instagram!

Μουζακίδης Παντελής