Τα Τζουμέρκα είναι από τις περιπτώσεις που μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως κρυμμένο θησαυρό! Ένας ευλογημένος τόπος, παραδομένος στην αγκαλιά της φύσης, που δεν έχει κάνει ακόμη το τουριστικό του «ξεπέταγμα». Λιθόκτιστα χωριά, φωλιασμένα μέσα σε γυμνούς βράχους, ιδιαίτερα μοναστήρια, τοξωτά γεφύρια, εντυπωσιακά ποτάμια, ρέματα, μοναδικά φυσικά τοπία, αυθεντικές γεύσεις και αυθεντικοί άνθρωπου είναι μόνο λίγα από αυτά που θα συναντήσετε εκεί!

Λίγα λόγια για την περιοχή

 Τα Αθαμανικά όρη, ευρύτερα γνωστά ως Τζουμέρκα είναι μια μεγάλη οροσειρά της δυτικής Ελλάδος, που απλώνονται σε δύο γεωγραφικά διαμερίσματα, την Ήπειρο και την Θεσσαλία! Ουσιαστικά αποτελεί το νότιο τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου, που υψώνεται μεταξύ των ποταμών Αράχθου και Αχελώου. Η ονομασία των Αθαμανικών όρων προέρχεται από το αρχαιοελληνικό φύλο των Αθαμανών που ήταν εγκατεστημένο στην περιοχή αυτή, ενώ το όνομα Τζουμέρκα είναι σλαβικής προέλευσης και σημαίνει ελλέβορος! Πρόκειται για ένα ανεξερεύνητο κομμάτι της χώρας μας, το οποίο πολλοί χαρακτηρίζουν ως κρυμμένο διαμάντι! Πέραν από τις πανύψηλες βουνοπλαγιές, στην περιοχή θα θαυμάσετε επιβλητικά φαράγγια, εντυπωσιακούς καταρράκτες και πανέμορφα γραφικά χωριουδάκια! Παρακάτω επέλεξα για εσάς, όσα θεωρώ ότι πρέπει να δει κάποιος που επισκέπτεται τα Τζουμέρκα για πρώτη φορά.

10) Κωστήτσι

 Το Κωστήτσι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 870 μέτρων και πρωτοκατοικήθηκε κάπου τον 17ο αιώνα. Πρόκειται για ένα παραδοσιακό ορεινό ηπειρώτικο χωριό με πέτρινα σπίτια και πανέμορφα καλντερίμια εκπληκτικής τοπικής αρχιτεκτονικής. Αν είστε λάτρεις της πεζοπορίας από εκεί ξεκινά το μονοπάτι προς τη Γέφυρα Λυσιάς, ενώ τέλος σε κοντινή απόσταση θα βρείτε το Γεφύρι της Πολιτσάς και τις Πηγές Κλίφκης.

9) Βουργαρέλι

 Στην ένατη θέση έχω τοποθετήσει ένα από τα διασημότερα χωριά της περιοχής, το ιστορικό Βουργαρέλι! Το συγκεκριμένο χωριό διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο τόσο στην επανάσταση του 1821 όσο και στον εμφύλιο του 1946. Βρίσκεται σε υψόμετρο 773 μέτρων και τα αξιοθέατα του είναι κυρίως εκκλησίες και πηγές. Πιο συγκεκριμένα στο Βουργαρέλι αξίζει να δείτε τη κεντρική πλατεία, τις βρύσες «Αρχόντω» και «Κρυστάλλω», την εντυπωσιακή βυζαντινή κόκκινη εκκλησία, τη Μονή Αγίου Γεωργίου, αλλά και το πέτρινο γεφύρι “Νεραϊδογέφυρο”.

8) Ελληνικό

 Το Ελληνικό είναι ένα χωριουδάκι χτισμένο σε υψόμετρο 740 μέτρων, βρίσκεται στα δυτικά του ποταμού Αράχθου και ανήκει στα Κατσανοχώρια της Ηπείρου. Σε αυτό το χωριό θα βρείτε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης, στο οποίο θα θαυμάσετε εξαιρετικά έργα του παγκοσμίου φήμης γλύπτη.

7) Άγναντα

 Τα Άγναντα είναι ένα «ζωντανό» χωριό στα Κεντρικά Τζουμέρκα, το οποίο είναι χτισμένο σε υψόμετρο 642 μέτρων και απαριθμεί 283 μόνιμους κατοίκους! Η ονομασία του χωριού προέρχεται από το επίθετο Άγναντος, που σημαίνει “ανοιχτό μέρος”! Πρόκειται για ένα κατάφυτο μέρος, με πυκνή βλάστηση και τρεχούμενα νερά, ενώ πολύ κοντά βρίσκεται και το διάσημο Πέτρινο Γεφύρι της Πλάκας, το οποίο είναι το μεγαλύτερο μονότοξο πέτρινο γεφύρι των Βαλκανίων!

6) Μελισσουργοί

 Ένα ακόμη ενδιαφέρον χωριό που αξίζει να επισκεφθεί κανείς στην περιοχή είναι οι Μελισσουργοί! Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 850– 870 μέτρων και η ονομασία του προέρχεται από την απασχόληση των κατοίκων με τις μέλισσες. Ο οικισμός χαρακτηρίζεται από άγρια φύση με ελατοδάση και τρεχούμενα νερά, καθώς επίσης από πολλές πηγές μεταλλικών και επιτραπέζιων νερών. Κορυφαίο αξιοθέατο του χωριού είναι οι Καταρράκτες Κεφαλόβρυσο ή αλλιώς Καταρράκτες Μελισσουργών, που βρίσκονται σε υψόμετρο 900 μέτρων, ενώ άξια προσοχής είναι ακόμη το πέτρινο Γεφύρι Κοφερίτας, το Λαογραφικό Μουσείο και οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Μάρκου, της Παναγίας και η Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου.

5) Αθαμάνιο

 Το Αθαμάνιο είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά στα κεντρικά Τζουμέρκα και οφείλει το όνομα του στους Αθαμάνες, οι οποίοι ήταν ηπειρωτικό φύλο που κατοικούσαν στην ορεινή περιοχή των Αθαμανικών Ορέων. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 700 μέτρων και το χαρακτηρίζει η πλούσια φύση και ιδιαίτερη αρχιτεκτονική των κτιρίων του!

4) Θεοδωριανά

 Στην μέση της λίστας συναντάμε τα πανέμορφα Θεοδωριανά! Ένα χωριό που βρίσκεται στα ανατολικά Τζουμέρκα και απέχει 80 χιλιόμετρα από την πόλη της Άρτας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 850-1100 μέτρων, με την πλατεία στο κέντρο του χωριού να βρίσκεται στα 960 μέτρα! Σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής είναι οι διπλοί καταρράκτες της Σούδας, που σχηματίζονται στον ποταμό Άσπρη Γκούρα. Οι συγκεκριμένοι καταρράκτες είναι από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα, καθώς φθάνουν σε ύψος τα 25 μέτρα!

3) Καλαρρύτες

 Οι Καλαρρύτες συγκαταλέγονται στα πιο γνωστά και τουριστικά χωριά των Τζουμέρκων, παρόλα αυτά είναι και ένα από τα πιο γραφικά! Πρόκειται για έναν ορεινό οικισμό που είναι χτισμένος στα 1200 μέτρα υψόμετρο και τον χαρακτηρίζουν τα ιδιαίτερα καλντερίμια του και τα υπέροχα σπίτια που είναι χτισμένα με αυτή την χαρακτηριστική γκρίζα πέτρα. Μάλιστα πολλές από τις κατοικίες του χωριού έχουν χαρακτηριστεί δείγματα της ηπειρωτικής αρχιτεκτονικής. Πέραν από το χωριό αυτό καθ’ αυτό, στην περιοχή θα βρείτε τους πανέμορφους Καταρράκτες Κουϊάσας, ενώ κανένα τέταρτο μακριά την Ιερά Μονή Κηπίνας, που είναι χτισμένη κυριολεκτικά μέσα στα βράχια!

2) Πράμαντα

 Τα Πράμαντα είναι το μεγαλύτερο χωριό της περιοχής και η έδρα του δήμου Βορείων Τζουμέρκων! Ο οικισμός είναι χτισμένος στα 828 μέτρα υψόμετρο και είναι ένας από τους λίγους όπου μπορείτε να εισέλθετε με αυτοκίνητο! Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις πλαγιές της Στρογγούλας και το διασχίζουν τρία ρέματα, τα οποία το χωρίζουν σε πέντε συνοικισμούς. Είναι ένας από τους πιο πολυπληθέστερους οικισμούς των Τζουμέρκων, που διαθέτει σχεδόν τα πάντα. Στην κεντρική πλατεία του χωριού, εκτός από τον υπεραιωνόβιο πλάτανο θα δείτε τη βρύση του Αράπη και την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το Σπήλαιο Ανεμότρυπα!

1) Συρράκο

 Στην κορυφή της λίστας δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο πέραν από το πανέμορφο και γραφικό Συρράκο. Είναι ένας παραδοσιακός οικισμός του 15ου αιώνα με γνήσια ηπειρώτικη αρχιτεκτονική και πετρόχτιστα σπίτια με σκεπές από σχιστόλιθο. Είναι χτισμένο σε μια πλαγιά σε υψόμετρο 1.150 μέτρων και στέκει πάνω από την χαράδρα του ποταμού Χρούσια (παραπόταμος του Αράχθου). Στο χωριό δεν επιτρέπονται τα οχήματα, για αυτό και έχει διατηρηθεί το παραδοσιακό στοιχείο σε τέτοιο βαθμό. Αν βρεθείτε εκεί, μην παραλήψετε μια επίσκεψη στο Λαογραφικά Μουσεία Κρυστάλλης και Αυδίκος.

Πού να μείνετε

 Τα Τζουμέρκα διαθέτουν πολλές ομορφιές και η επιλογή καταλύματος είναι στρατηγικής σημασίας, αν επιθυμείτε να τις εξερευνήσετε. Θα πρότεινα λοιπόν να επιλέξετε να μείνετε στο Συρράκο, που είναι το πιο όμορφο και το πιο ζωντανό από τα χωριά της περιοχής, Η πρόταση μου είναι ο ξενώνας Casa Calda, που διαθέτει παραδοσιακά αλλά πλήρως ανακαινισμένα δωμάτια και εξαιρετικά φιλικούς ιδιοκτήτες.

Τί να φάτε

 Βρισκόμενοι στην Ήπειρο και πιο συγκεκριμένα στα Τζουμέρκα, θα πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε κάποια από τα διάσημα τοπικά της προϊόντα. Πρώτο και καλύτερο φυσικά οι Ηπειρώτικες πίτες. Με φύλλο ζυμωμένο στο χέρι και γέμιση από φρέσκα προϊόντα, οι τοπικές πίτες θα σας ενθουσιάσουν. Δοκιμάστε τσουκνιδόπιτα, ως την πιο ιδιαίτερη από αυτές. Ακόμη θα βρείτε υψηλής ποιότητας γλυκά του κουταλιού, πεντανόστιμα κρεατικά όπως λουκάνικο και αγριογούρουνο, ιδιαίτερα γαλακτοκομικά όπως γαλοτύρι, μανιτάρια, άγρια χόρτα και πέστροφες! Μια πολύ καλή επιλογή για να γευτείτε τις παραδοσιακές λιχουδιές είναι την Χασαποταβέρνα ο Μπούτζας στα Πράμαντα, ενώ εξίσου νόστιμα πιάτα θα βρείτε στην Γκούρα και τον Σταυραετό στο Συρράκο.

Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook: o_thessalonikios ή follow στο instagram!

Μουζακίδης Παντελής