Αν ψάχναμε για τα πιο «αδικημένα» μέρη της Ελλάδας, σίγουρα η Θεσπρωτία θα φιγουράριζε ανάμεσα σε αυτά. Μια σαγηνευτικής ομορφιάς περιοχή, με μια τεράστια ακτογραμμή, γραφικά λιμανάκια, καλό φαγητό και φιλόξενους ανθρώπους! Και ευτυχώς για όλους εμάς, ακόμη μακριά από τα φώτα του υπερτουρισμού!

Λίγα λόγια για την περιοχή

 Η Θεσπρωτία είναι περιφερειακή ενότητα της Ηπείρου, με πρωτεύουσα την Ηγουμενίτσα και ο βορειοδυτικότερος νομός της ηπειρωτικής χώρας! Συνορεύει βόρεια με την Αλβανία, ανατολικά με την Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων, νότια με την Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας και δυτικά βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος. Έχει έκταση 1.515 τ.χλμ. και σύμφωνα με την τελευταία απογραφή απαριθμεί 40.827 κατοίκους. Πρόκειται για μια περιοχή που κατοικούνταν από την πρώιμη Εποχή του Χαλκού, κάτι που μαρτυρούν τα εκατοντάδες ευρήματα και τα πολλά αρχαία Ελληνικά τοπωνύμια. Στην αρχαιότητα την κατοικούσαν οι Θεσπρωτοί ένα από τα τρία κύρια Ηπειρώτικα φύλλα, στα ανατολικά τους βρίσκονταν οι Μολοσσοί και στα βόρεια οι Χάονες. Σήμερα έχει το προσωνύμιο «πύλη της Ελλάδας προς την Ευρώπη», λόγω του λιμανιού της Ηγουμενίτσας, ενώ ξεχωρίζει για την μαγευτική ακτογραμμή της, τους γραφικούς παραθαλάσσιους οικισμούς και τα ενδιαφέροντα αξιοθέατα της. Παρακάτω επέλεξα για εσάς, όσα θεωρώ ότι πρέπει να δει κάποιος που επισκέπτεται τη περιοχή για πρώτη φορά.

10) Αρχαία Φανοτή

 Αναμφισβήτητα, ένας από τους πιο ενδιαφέροντες και αξιοθαύμαστους αρχαιολογικούς χώρους στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας αποτελεί αυτός της Αρχαίας Φανοτής (Ντόλιανη), που βρίσκεται 16χλμ. έξω από την Ηγουμενίτσα! Σύμφωνα με τις έρευνες, πρόκειται για έναν τειχισμένο οικισμό που κατοικήθηκε από το αρχαίο Θεσπρωτικό φύλο των Φανοτέων, που πιστεύεται ότι ήταν εγκατεστημένο στην περιοχή. Η Αρχαία Φανοτή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του τελευταίου Μακεδονικού πολέμου, με την ακμή της να τοποθετείται κατά την ελληνιστική περίοδο, ενώ η κατοίκησή της συνεχίζεται σχεδόν αδιάλειπτα έως τα νεότερα χρόνια. Ο αρχαίος οικισμός ήταν χτισμένος πάνω σε φυσικά οχυρό λόφο ύψους 85 μ. δίπλα ακριβώς από τον Καλαμά, ανάμεσα στα χωριά Αγ. Γεώργιος και Γεροπλάτανος και έχει έκταση 53 στρέμματα. Σήμερα μέρος του οικισμού είναι επισκέψιμο για το κοινό!

9) Νερόμυλοι Σουλίου

 Οι Νερόμυλοι του Σουλίου βρίσκονται κοντά στο χωριό Γλυκή στις όχθες του ποταμού Καλαμά και θεωρούνται χαρακτηριστικό παράδειγμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής. Σύμφωνα με την παράδοση, ο παλιός νερόμυλος, μαζί με την τη δύναμη του ορμητικού νερού, χρησιμοποιούνταν από τους ντόπιους για να αλέθουν τα σιτηρά τους. Τα νερά πέφτουν στο ποτάμι από ύψος 15 μέτρων και πίσω από τον παλιό νερόμυλο πηγάζουν νερά τα οποία καταλήγουν στον Αχέροντα. Η φύση, οι μύλοι και οι μικροί καταρράκτες συνθέτουν μια απίστευτη εικόνα η οποία ολοκληρώνεται τέλεια με το πανέμορφο παραδοσιακό καφενείο, που υπάρχει εκεί.

8) Ιερός Ναός Αγίου Μηνά

 Ο Ιερός Ναός του Αγίου Μηνά έχει το παρατσούκλι «το Μετέωρο της Ηπείρου»! Πρόκειται για μια πανέμορφη και γραφική εκκλησία στο χωριό Κοκκινολιθάρι, η οποία θεωρείται ένας κρυμμένος θησαυρός πλούσιος σε έθιμα και ιστορία. Πιθανότατα ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα και είναι φυσικά αφιερωμένη στον Άγιο Μηνά, πολιούχο του χωριού και προστάτη των στρατιωτών και των καλλιεργητών. Κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας, χρησιμοποιήθηκε από τους ντόπιους τόσο ως χώρος προσευχής όσο και ως καταφύγιο. Το εσωτερικό της είναι στολισμένο με περίτεχνες εικόνες και ζωντανές τοιχογραφίες, ενώ η θέα από τον περίβολο του ναού είναι απλά εκθαμβωτική!

7) Παραλίες

 Όπως ανέφερα και στην εισαγωγή μου, η Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας διαθέτη μια τεράστια ακτογραμμή, γεμάτη εντυπωσιακές παραλίες! Προτείνω να ξεκινήσετε από την πιο διάσημη παραλία της περιοχής την Μπέλλα Βράκα! Η συγκεκριμένη παραλία ενώνει τα Σύβοτα με το νησάκι Μουρτεμένο και μπορεί κανείς να την επισκεφτεί με τα πόδια περνώντας κυριολεκτικά μέσα από την θάλασσα!

 Συνεχίστε με την Αγία Παρασκευή, που είναι μία πανέμορφη παραλία με βότσαλο και χαλίκι στη μέση κυριολεκτικά ενός καταπράσινου τοπίου, αφού ακριβώς απέναντι υπάρχει ένα καταπράσινο νησάκι και την ήσυχη αλλά πανέμορφη Αγκάλη!

 Εξίσου όμορφες είναι η γοητευτική Καμίνι, ο «ζεστός» Γαλλικός Μώλος και η γραφική Γάτα. Ενώ μην παραλείψετε την ΔΕΗ, που οφείλει το όνομά σε ένα κεντρικό πυλώνα της υπηρεσίας ρεύματος που βρίσκεται πριν την αμμουδιά, το Δρέπανο που επιλέγουν οι ντόπιοι λόγω τοποθεσίας, τον απομονωμένο Ερημίτη και την γαλήνια Ζάβια.

 Τέλος, άξιες προσοχής είναι ακόμη η Ζέρη, το Καλάμι, το Kεραμίδι, ο Κόκκινος Βράχος, η Μέγα Άμμος, το Μέγα Ντράφι, η Μικρή Άμμος, η Πεθαμένου, η Πισίνα, τα Πλαταριά, ο Σοφάς και το Στροβίλι!

6) Ηγουμενίτσα

 Η Ηγουμενίτσα είναι η πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Θεσπρωτίας και βρίσκεται στον μυχό του ομώνυμου όρμου. Πρόκειται για μια σχετικά καινούργια πόλη, αφού ιδρύθηκε μόλις το 1908 από τον σουλτάνο Ρεσάτ Πασα! Αποτελεί τον πρώτο σε κίνηση λιμένα της δυτικής Ελλάδας και τον δεύτερο σε επιβατική κίνηση μετά τον Πειραιά πανελλαδικά! Το προσωνύμιο της είναι «Πύλη προς το Ιόνιο Πέλαγος», αφού από εκεί ξεκινούν τα καραβάκια που συνδέουν την ηπειρωτική Ελλάδα με τα νησιά του Ιονίου πελάγους! Βρισκόμενοι εκεί, αξίζει να κάνετε μια βόλτα στον παραθαλάσσιο δρόμο της πόλης, να κάτσετε για καφέ και φαγητό στα παραδοσιακά μαγαζιά και φυσικά να διασκεδάσετε σε κάποιο από τα club της περιοχής. Τέλος, αν είστε λάτρεις των μουσείων, προτείνω να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ηγουμενίτσας, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2009 και διαθέτει διάφορα ενδιαφέροντα ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή!

5) Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων

 Το Αρχαίο Θέατρο των Γιτάνων είναι ένας αρχαιολογικός θησαυρός που μαρτυρά την ιστορική πλευρά της Θεσπρωτίας. Βρίσκεται στην Γιτάνη και χρονολογείται από τον 3ο αιώνα π.Χ., μια εποχή αυξημένης οικοδομικής δραστηριότητας στην Ήπειρο, ιδιαίτερα επί της βασιλείας του Πύρρου. Φυσικά, η τοποθεσία που κατασκευάστηκε δεν είναι τυχαία, αφού βρίσκεται σε μια στρατηγική θέση στην πλαγιά ενός λόφου με θέα στο Ιόνιο Πέλαγος, ενώ του προσφέρει φυσική προστασία ο ποταμός Καλαμάς. Φαίνεται ότι το θέατρο κτίστηκε εξαρχής λίθινο και ως υλικό κατασκευής χρησιμοποιήθηκε κυρίως ο λευκός ασβεστόλιθος. Το ιστορικό αυτό αμφιθέατρο χρησιμοποιήθηκε για θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ δυστυχώς καταστράφηκε μερικώς από τους Ρωμαίους το 167 π. Χ.! Σήμερα οι επισκέπτες μπορούν ακόμα να θαυμάσουν τα ερείπια της μεγαλοπρέπειας του, όπως τα καθίσματα και τα απομεινάρια του χώρου της σκηνής, παρά τις ζημιές από το χρόνο.

4) Ιερά Μονή Γηρομερίου

 Η Ιερά Πατριαρχική Σταυροπηγιακή Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γηρομερίου είναι κτισμένη σε υψόμετρο 300 μέτρων στη δυτική πλαγιά του όρους Φαρμακοβούνι στους Φιλιάτες. Χρονολογείται από τη βυζαντινή εποχή, αφού φαίνεται να ιδρύθηκε από τον Άγιο Νείλο τον Εριχιώτη (1228-1334), καταγόμενο από την Κωνσταντινούπολη και εκπέμπει ηρεμία και πνευματικότητα. Η ιστορία της μονής είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την περιοχή, η οποία κατά το παρελθόν δοκιμάστηκε από την εκεί παρουσία των Τσάμηδων, αλλά και την βαρβαρότητα που έδειχναν κατά καιρούς και με διάφορες αφορμές οι Τούρκοι. Μάλιστα θεωρείται ένα από τα παλαιότερα και λιγοστά εν ενεργεία μοναστήρια στην Ήπειρο. Βρισκόμενοι εκεί μην χάσετε την ευκαιρία να εξερευνήσετε την πανέμορφη και ευωδιαστή αυλή του μοναστηριού, να δείτε τις περίτεχνες τοιχογραφίες της και να θαυμάσετε την υπέροχη πανοραμική θέα που προσφέρει!

3) Πέρδικα

 Η Πέρδικα (πρώην Αρπίτσα) είναι μια κωμόπολη της Περιφερειακής Ενότητας Θεσπρωτίας, η οποία αριθμεί 1476 μόνιμους κατοίκους! Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 200 μέτρων, με αποτέλεσμα να συνδυάζει αρμονικά βουνό και θάλασσα! Μάλιστα κάποιες από τις παραλίες της περιοχής συγκαταλέγονται στις πιο όμορφες της χώρας μας! Προτείνω λοιπόν να επισκεφτείτε και να κολυμπήσετε στα κρυστάλλινα τιρκουάζ νερά του Ιονίου Πελάγους, στην παραλία Καραβοστάσι, την παραλία Αρίλλα, το Πράπα Μάλι και τον Σταυρολιμένα. Τέλος, η Πέρδικα φημίζεται και το υπέροχο ηλιοβασίλεμα της, το καλό φαγητό και την ηπειρώτικη φιλοξενία.

2) Σύβοτα

 Τα Σύβοτα είναι ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό, χτισμένο σ’ έναν κλειστό θαλάσσιο κόλπο, όπου γύρω του έχουν σχηματιστεί μικρά νησάκια. Εκεί θα βρείτε κάποιες μαγικές παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά και ψιλόκοκκη άμμο, που όμοιες τους δεν έχετε ξανασυναντήσει. Προτείνω είτε να νοικιάσετε μόνοι σας μια βάρκα είτε να ανεβείτε σε ένα από τα πλοία που πραγματοποιούν συνεχή δρομολόγια από το λιμάνι για να τις ανακαλύψετε. Ξεκινήστε από την παραλία Πισίνα, η οποία πήρε το όνομα της για τους προφανείς λόγους και συνεχίστε με το Διαπόρι που βρίσκεται ακριβώς απέναντι στο νησάκι του Αγίου Νικολάου. Ακόμη, αξίζει να βρεθείτε στην μοναδική Μπέλα Βράκα, την οποία προσεγγίζει κανείς περνώντας κυριολεκτικά περπατώντας μέσα από το νερό, ενώ προτείνω να περπατήσετε το μικρό πέρασμα πίσω από την συγκεκριμένη παραλία, για να οδηγηθείτε σε μια κρυφή ακτή. Τέλος, πολύ ωραίες παραλίες είναι επίσης η Ζάβια, η Μεγάλη και η Μικρή Άμμος και η Αγία Παρασκευή.

1) Ποταμός Αχέροντας

 Θεωρώ ότι ο ποταμός Αχέροντας είναι αξίζει δικαιωματικά την πρώτη θέση σε αυτή την λίστα. Ο συγκεκριμένος ποταμός πήρε το όνομα του από την λέξη ἄχος και σημαίνει ποταμός των στεναγμών, κάτι διόλου περίεργο, αφού σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες ο Αχέροντας ήταν η είσοδος των ψυχών στον κάτω κόσμο! Μάλιστα, εκεί βρίσκεται και το Νεκρομαντείο του Αχέροντα, που είναι χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου και στο οποίο κατέληγαν οι επισκέπτες, για να επικοινωνήσουν με τις ψυχές των αγαπημένων τους προσώπων. Αν βρεθείτε εκεί αξίζει να περπατήσετε ανάμεσα στην χαράδρα των πηγών του, όπου το τοπίο είναι μαγικό και έχει μια ιδιαίτερη ενέργεια. Βέβαια, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι τα νερά είναι παγωμένα, για αυτό να είστε απόλυτα προετοιμασμένοι! Στον Αχέροντα όμως μπορείτε να δοκιμάσετε και διάφορες δραστηριότητες, όπως rafting, canoe kayak, ιππασία, παραπέντε, trekking, τοξοβολία, ποδηλασία, τραμπολίνο και πολλά άλλα.

Πώς θα πάτε

 Στην Θεσπρωτία μπορεί κανείς να μεταβεί με δύο τρόπους. Αρχικά μπορεί να προσεγγίσει την πόλη οδικώς, με δικό του μεταφορικό μέσο μέσω της Εγνατίας οδού. Ακόμη, μπορεί να ανεβεί σε κάποιο από τα λεωφορεία ΚΤΕΛ που πραγματοποιούν συνεχή δρομολόγια!

Τί να φάτε

 Η Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας, αποτελεί το δυτικότερο άκρο της Ηπείρου, συνδυάζοντας μοναδικά το βουνό με τη θάλασσα, κάτι που επηρεάζει άμεσα και την τοπική γαστρονομία. Βρισκόμενοι εκεί θα δοκιμάσετε φρέσκα ψάρια και πολύ καλά ψητά κρέατα, όπως παϊδάκια, προβατίνα και κοκορέτσι. Ακόμη, μην παραλείψετε τα περίφημα ρόδια των Φιλιατών, τη τσαμαντιώτικη ζεματόπιτα, την κριγιασόπιτα, τη ρυζόπιτα και το γιαχνιστό κρέας. Τέλος, στην περιοχή θα βρείτε εξαιρετικής ποιότητας κρασί , τσίπουρο, ούζο και παραδοσιακό λικέρ!

Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook: o_thessalonikios ή follow στο instagram!

Μουζακίδης Παντελής