Πολλοί γνωρίζουν την Πάρμα μόνο από την παρμεζάνα και το προσούτο. Οξύμωρο αν αναλογιστεί κανείς ότι μιλάμε για την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Εμίλια-Ρομάνια και πρόσφατα ανακηρυγμένη ως την ιταλική πόλη με το καλύτερο βιοτικό επίπεδο! Μια πόλη πλούσια σε αξιοθέατα, θεατρική παράδοση και κορυφαία κουζίνα.

Λίγα λόγια για τη πόλη

 Η Πάρμα βρίσκεται στην Ιταλία και πιο συγκεκριμένα στην περιφέρεια της Εμίλια Ρομάνια, αποτελώντας την πρωτεύουσα της επαρχίας Πάρμα. Φαίνεται ότι κατοικείται από τα αρχαία χρόνια και πιο συγκεκριμένα από την Εποχή του Χαλκού, αφού στην περιοχή αναδείχτηκε ο Πολιτισμός της Τεραμάρε. Σήμερα, η πόλη είναι γνωστή για τα αρχιτεκτονικά της αξιοθέατα, αλλά και για το Πανεπιστήμιο της Πάρμας, ένα από τα αρχαιότερα στον κόσμο! Το όνομα Πάρμα είναι λατινικό, και προέρχεται από την ονομασία της στρογγυλής ασπίδας (parma). Δεν είναι ξεκάθαρος ο λόγος για τον οποίο έχει αυτή την ονομασία. Ο πληθυσμός της πόλης υπολογίζεται γύρω στους 197.269 κάτοικους, από τους οποίους το 91% περίπου είναι Ιταλοί, ενώ οι υπόλοιποι προέρχονται κυρίως από Ευρωπαϊκές χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Ακόμη, η πόλη χωρίζεται στα δύο από έναν μικρό ποταμό, που φέρει και αυτός το όνομα Πάρμα. Θα προσπαθήσω λοιπόν να σας παρουσιάσω την Πάεμα μέσα από τα δικά μου μάτια και να μοιραστώ μαζί σας, όσα πιστεύω ότι πρέπει να δει κάποιος, που την επισκέπτεται για πρώτη φόρα.

Piazza Duomo

 Η Πλατεία του Καθεδρικού Ναού (Piazza Duomo) είναι μια από τις τρεις πλατείες που οριοθετούν το ιστορικό κέντρο της Πάρμα! Εκεί θα βρείτε κάποια από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης. Πρώτο από αυτά είναι φυσικά είναι ο Καθεδρικός Ναός της Πάρμα, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου (Santa Maria Assunta). Πρόκειται για μια εντυπωσιακή εκκλησία ρομανικής αρχιτεκτονικής, που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα, όντας ένα από τα σημαντικότερα δείγματα ρομανικού ρυθμού της Λομβαρδίας! Στο εσωτερικό του, θα εντυπωσιαστείτε από τον πλούσιο διάκοσμο, τις εξαίρετες νωπογραφίες στο κεντρικό κλίτος και τον θεόρατο τρούλο. Τέλος, παρόλο που στα αρχικά σχέδια επρόκειτο να χτιστούν δύο κωδωνοστάσια εκατέρωθεν του Καθεδρικού Ναού, μόνο ένα ολοκληρώθηκε. Αυτό το ένα όμως έχει ύψος πάνω από 63 μέτρα και είναι ορατό σχεδόν από όλη την πόλη. Η είσοδος είναι δωρεάν.

 Το έτερο ορόσημο της πλατείας είναι το Βαπτιστήριο (Battistero), που κατασκευάστηκε από τον Μπενεντέττο Αντελάμι με γοτθικό στυλ και χρονολογείται από τον 13ο αιώνα. Το περίτεχνο και λαμπερό αυτό κτίσμα δημιουργήθηκε από ροζ μάρμαρο της Βερόνα, ενώ θεωρείται ένα από σημαντικότερα μεσαιωνικά κτήρια ολόκληρης της Ιταλίας! Όπως είναι φυσικό, σε εκείνο το σημείο αντιλαμβάνονται όλοι οι επισκέπτες, πως η Πάρμα είναι επηρεασμένη από δύο διαφορετικές αρχιτεκτονικές και αυτό της προσδίδει γοητεία.

 Τέλος, στην πλατεία υπάρχει και το Επισκοπικό Παλάτι που στεγάζει το Επισκοπικό Μουσείο (Museo Diocesano). Εκεί θα βρείτε πέραν από γλυπτά και αυθεντικά έργα τα παραπάνω μνημεία, ένα υπέροχο μωσαϊκό του 5ου αιώνα και τον περίφημο «L’Angiolen dal Dom», τον άγγελο που ως τον προηγούμενο αιώνα επέβλεπε την Πάρμα από την κορυφή του καμπαναριού του Duomo! Η είσοδος για το Βαπτιστήριο και το Επισκοπικό Μουσείο μαζί κοστίζει 12.00ε!

Chiesa di San Giovanni Evangelista

 Ακριβώς από πίσω θα συναντήσετε ίσως το πιο όμορφο αρχιτεκτονικά κτήριο της πόλης. Αναφέρομαι φυσικά στον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή (Chiesa di San Giovanni Evangelista), ο οποίος κατασκευάστηκε το 1510 στην θέση ενός παλαιότερου μοναστηριού. Με το πέρασμα των χρόνων προστέθηκαν στην κεντρική του όψη μπαρόκ στοιχεία, ενώ στο εσωτερικό του, εκτός από μία θεαματική νωπογραφία του Κορρέτζο, θα θαυμάσετε έργα και του Παρμιτζιανίνο. Τέλος, το κωδωνοστάσιο του ναού κατασκευάστηκε το 1613 και έχει ύψος 75 μέτρα, όντας ο ψηλότερος πύργος της πόλης! Η είσοδος είναι δωρεάν!

Santa Maria della Steccata- San Francesco del Prato

 Το παζλ των πανέμορφων εκκλησιών της Πάρμα κλείνουν η εκκλησία της Παναγίας του φράκτη (Santa Maria della Steccata) και η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου του Λιβαδιού (San Francesco del Prato). Η πρώτη χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και το όνομα της προέρχεται από ένα σπίτι που υπήρχε στο ίδιο σημείο, όπου σωζόταν η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, κλεισμένη μέσα σε ένα φράχτη. Ακόμη, η εκκλησία χρησιμεύει επίσης ως μαυσωλείο των μελών των οικογενειών Φαρνέζε και Μπουρμπόν της Πάρμα. Η είσοδος στην εκκλησία είναι δωρεάν.

 Από την άλλη, η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου του Λιβαδιού είναι ένας ρωμαιοκαθολικός ναός γοτθικού στιλ, που ιδρύθηκε από το τάγμα των Φραγκισκανών το 1227-1238! Το κτίριο που βλέπουμε σήμερα όμως ολοκληρώθηκε γύρω στο 1462! Τα 1803 η εκκλησία λεηλατήθηκε από τα ναπολεόντεια στρατεύματα και μετατράπηκε στην φυλακή της πόλης μέχρι το 1990. Τότε πολλές από τις τοιχογραφίες καλύφθηκαν και καταστράφηκαν για να δημιουργηθούν σκοτεινά κελιά, ενώ το καμπαναριό χρησίμευε ως δωμάτιο απομόνωσης των ειδικών κρατουμένων. Σήμερα βρίσκεται υπό ανακαίνιση!

Piazza Garibaldi

 Ως μια ιταλική πόλη που σέβεται τον εαυτό της, η Πάρμα δεν θα μπορούσε να μην έχει μια πλατεία αφιερωμένη στον Τζουζέπε Γκαριμπάλντι. Η πλατεία Γκαριμπάλντι (Piazza Garibaldi) λοιπόν βρίσκεται στην τοποθεσία του αρχαίου ρωμαϊκού φόρουμ και κοσμείται από το άγαλμα του ιταλού ήρωα στο κέντρο της. Πρόκειται για το διοικητικό κέντρο της Πάρμα από τα μεσαιωνικά χρόνια και θεωρείται ο κόμβος που διχοτομείται από την κύρια ανατολική-δυτική αρτηρία της πόλης, τη Οδό Ματζίνι, και τη συνέχειά της, τον Δρόμο της Δημοκρατίας. Στο βόρειο κομμάτι της πλατείας θα βρείτε το εντυπωσιακό Παλάτι του Κυβερνήτη (Palazzo del Governatore), που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και σήμερα λειτουργεί ως δημοτικά γραφεία. Εντύπωση θα σας προκαλέσει επίσης ο γιγάντιος μπαρόκ πύργος του ρολογιού, που προστέθηκε το 1829 και το άγαλμα της Παναγίας. Τέλος, στην πλατεία υπάρχουν και άλλα ιστορικά κτίρια όπως το Παλιό Παλάτι (Palazzo Vecchio), το Δημαρχείο (Palazzo Comunale) και η εκκλησία του Αγίου Πέτρου (San Pietro), ενώ θα βρείτε πολλά καφέ και μπαρ που σφύζουν από τουρίστες και ντόπιους που απολαμβάνουν το καθιερωμένο απογευματινό τους aperitivo.

Palazzo della Pilotta

 Η τρίτη πλατεία της Πάρμα που πρέπει οπωσδήποτε να ερευνήσετε είναι η Πλατεία της Ειρήνης (Piazzale della Pace) ή όπως συνηθίζουν να την αποκαλούν οι ντόπιοι Πλατεία Πιλόττα (Piazza della Pilotta). Πρόκειται για ένα σύμβολο ισχύος των Δουκών της Πάρμα και μια υπενθύμιση του λαμπρού παρελθόντος της πόλης! Φυσικά αυτό που ξεχωρίζει εκεί είναι το επιβλητικό παλάτι Πιλόττα (Palazzo della Pillota), το οποίο στέγαζε την αυλή του Δούκα Οκτάβιο Φαρνέζε. Πρόκειται για ένα τεράστιο συγκρότημα κτιρίων που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1583, σχεδόν μπροστά στον ποταμό Πάρμα, με τρεις μεγάλες αυλές και κήπους στολισμένους με σιντριβάνια του 18ου αιώνα! Σήμερα το παλάτι θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά ιδρύματα της πόλης, στεγάζοντας αρκετά μουσεία και γκαλερί, τα οποία θα αναλύσω αμέσως παρακάτω. Επιπλέον, στο εσωτερικό του υπάρχει η Βιβλιοθήκη Παλατίνα (Biblioteca Palatina), που διαθέτει σημαντικά έργα και ένα ιστορικό θέατρο. Η είσοδος σε όλους του χώρους του παλατιού κοστίζει 18,00ε.

Μουσεία

 Στην Πάρμα υπάρχουν πολλά μουσεία και χώροι τέχνης που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, όμως πέντε είναι αυτοί που ξεχωρίζουν! Οι τρείς πρώτοι στεγάζονται στο παλάτι Πιλόττα και μπορείτε να τους δείτε με ένα ενιαίο εισιτήριο που κοστίζει 18,00ε. Το πρώτο από αυτά είναι το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Museo Archeologico Nazionale), που ιδρύθηκε το 1760 όντας έτσι ένα από τα πρώτα αρχαιολογικά μουσεία που προέκυψαν στην Ιταλία! Εκεί θα θαυμάσετε ευρήματα ανασκαφών στην αρχαία πόλη της Βέλεια, αλλά και πολλά ετρουσκικά, αιγυπτιακά και ρωμαϊκά εκθέματα από την παλαιολιθική εποχή ως τον πρώιμο μεσαίωνα.

 Ο έτερος χώρος τέχνης του παλατιού είναι η Εθνική Πινακοθήκη (Galleria Nationale). Πρόκειται για μια συλλογή έργων τέχνης που ξεκίνησε η οικογένεια Φαρνέζε κατά την περίοδο της Αναγέννησης, ενώ διαθέτει και μέρος της συλλογής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών. Παρότι μεγάλο μέρος της συλλογής μεταφέρθηκε στη Νάπολη το 1734 από τον Κάρλο Μπορμπόνε, τελευταίο απόγονο της δυναστείας των Φαρνέζε, παραμένουν έργα των Λεονάρντο ντα Βίντσι, Καναλέττο, Τιντορέττο, Δομίνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco), Φρα Αντζέλικο, Άντονι βαν Ντάικ, δίπλα σ’ εκείνα των σπουδαιότερων εκπροσώπων της Αναγέννησης στην Πάρμα, των Κορρέτζο και Παρμιτζιανίνο.

 Το τρίτο μουσείο που θα βρείτε στο Παλάτι Πιλόττα είναι το Μουσείο Μποντόνι (Museo Bodoni), το οποίο είναι αφιερωμένο στον διάσημο ιταλό τυπογράφο Τζαμπαττίστα Μποντόνι. Πρόκειται για το παλαιότερο τυπογραφικό μουσείο της χώρας, το οποίο διαθέτει μια πλούσια συλλογή με χιλιάδες τόμους βιβλίων, πλούσια αλληλογραφία και διάφορα τυπογραφικά εργαλεία του τυπογραφείου Μποντόνι.

 Εξίσου ενδιαφέρον είναι και το Μουσείο-Σπίτι που γεννήθηκε ο Αρτούρο Τοσκανίνι (Museo Casa Natale Arturo Toscanini). Ο διάσημος μαέστρος γεννήθηκε στην γειτονιά Oltretorrente στις 25 Μαρτίου του 1867 και η οικεία του έχει ανακαινιστεί και μετατραπεί σε έναν άκρως ενδιαφέροντα χώρο! Κάθε δωμάτιο αφηγείται πτυχές της ζωής και του έργου του μεγάλου μαέστρου, μέσα από διάφορα οπτικοακουστικά εκθέματα. Η είσοδος σε αυτό και σε όλα τα μουσεία της πόλης σχετικά με την μουσική (Museo dell'Opera- Museo Casa del Suono) είναι δωρεάν.

 Τέλος, δεν πρέπει να παραλείψετε το Μουσείο Γκλάουκο Λομπάρντι (Museo Glauco Lombardi) το οποίο βρίσκεται στο Αποθεματικό Παλάτι (Palazzo di Riserva) κοντά στον Καθεδρικό Ναό. Το συγκεκριμένο μουσείο δημιουργήθηκε ύστερα από προσπάθειες του Γκλάουκο Λομπάρντι και παρουσιάζει μια εκλεκτή συλλογή έργων τέχνης και πολιτιστικών έργων του 19ου αιώνα από την Πάρμα. Η είσοδος κοστίζει 7,00ε.

Teatro Farnese

 Ίσως το σημαντικότερο αξιοθέατο του συμπλέγματος κτιρίων του παλατιού Πιλόττα είναι το εντυπωσιακό Θέατρο Φαρνέζε (Teatro Farnese). Πρόκειται για ένα αναγεννησιακό θέατρο του 1618, που χτίστηκε από τον Giovanni Battista Aleotti και μαρτυρά τον πολυτελή τρόπο ζωής της αυλής των Δουκών της Πάρμα! Η ιδέα της δημιουργίας αυτού του μεγάλου θεάτρου προήλθε από τον δούκα της Πάρμα και της Πιατσέντσα, Ρανούτσιο Ι Φαρνέζε. Το θέατρο σχεδόν καταστράφηκε από αεροπορική επιδρομή των Συμμάχων κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (1944), όμως αποκαταστάθηκε πλήρως και άνοιξε εκ νέου το 1962. Και εδώ μπορείτε να εισέλθετε με το ενιαίο εισιτήριο για τους χώρους του παλατιού.

Parco Ducale

 Και αφού εξερευνήσετε το ιστορικό κέντρο της Πάρμα, ήρθε η στιγμή να βρεθείτε στα δυτικά! Διασχίζοντας την γέφυρα του Βέρντι (Ponte di Verdi) ή την κεντρική γέφυρα της πόλης (Ponte di Mezzo) και περνώντας στην απέναντι πλευρά του ποταμού Πάρμα, θα συναντήσετε το Πάρκο του Δούκα (Parco Ducale). Μια όαση πρασίνου και γαλήνης, που αποτελεί τον νούμερο ένα τόπο χαλάρωσης και διασκέδασης για ντόπιους και τουρίστες. Εκεί δεσπόζει αρχικά το νεοκλασικό Παλάτι του Δούκα (Palazzo Ducale), το οποίο κατασκευάστηκε το 1859 ως κάστρο των Σφόρτσα και μετέπειτα μετατράπηκε σε κατοικία των Φαρνέζε. Ακόμη, στα αμέτρητα στρέμματα πράσινου του κάστρου θα βρείτε τον Βοτανικό Κήπο (Orto Botanico), που διατηρεί το Πανεπιστήμιο της Πάρμα και είναι ανοιχτός καθημερινά χωρίς χρέωση. Τέλος, σε αυτό το σημείο βρίσκεται και μια από τις πιο διάσημες λυρικές σκηνές της Ιταλίας! Μπορεί να μην είναι τόσο γνωστή όσο η Σκάλα στο Μιλάνο ή η La Fenice στη Βενετία, αλλά το Βασιλικό Θέατρο (Teatro Regio) θεωρείται από τους λάτρεις της όπερας ως ένα από τα αληθινά σπίτια της μεγάλης ιταλικής παράδοση! Αν βρεθείτε εκεί και υπάρχει κάποια όπερα, ιδιαίτερα του Τζουζέπε Βέρντι, που γεννήθηκε στα περίχωρα της Πάρμας, σίγουρα αξίζει να την παρακολουθήσετε!

Cittadella

 Η Ακρόπολη (La Cittadella) είναι ένα στρατιωτικό φρούριο σε σχήμα πενταγώνου με επάλξεις και τάφρο. Χτίστηκε προς τα τέλη του 16ου αιώνα από τον Αλεσάντρο Φαρνέζε, μεγάλο καπετάνιο, κυβερνήτη της Φλάνδρας και τρίτο δούκα της Πάρμα, στην θέση μιας γοτθικής εκκλησίες και ενός μοναστηριού που βρισκόταν στο ίδιο σημείο! Σχεδιάστηκε προσωπικά από τον ίδιο τον δούκα, ο οποίος άντλησε έμπνευση, μέχρι τις παραμικρές λεπτομέρειες, από το κάστρο της Αμβέρσας που σχεδίασε ο Φραντσέσκο Πατσιότο. Την κατασκευή ανέλαβαν οι μηχανικοί του δουκάτου Τζιοβάνι Αντόνιο Στίρπιο ντε Μπρουνέλι και Τζενέσιο Μπρεσιάνο, με τη συνεργασία του Σμεράλντο Σμεράλντι. Σήμερα η περιοχή χρησιμοποιείται ως δημόσιο πάρκο και το πενταγωνικό φρούριο, οι προμαχώνες και η πόρτα εισόδου της πόλης (1596), έργο του Σιμόν Μοσκίνο, είναι τα μόνα αρχαία κτίσματα που σώζονται!

Auditorium Paganini

 Για το τέλος άφησα ένα από τα πιο σύγχρονα αξιοθέατα της πόλης, που αξίζει κανείς να επισκεφθεί! Το Αμφιθέατρο Παγκανίνι (L’Auditorium Paganini) σχεδιάστηκε από τον Ρέντσο Πιάνο και εγκαινιάστηκε το 2001. Οι εμπνευστές αυτού του εγχειρήματος είχαν την ιδέα να μετατρέψουν μια εγκαταλελειμμένη βιομηχανική περιοχή και πιο συγκεκριμένα το ιστορικό εργοστάσιο ζάχαρης Eridania που λειτουργούσε στην Πάρμα από το 1899 έως το 1968, σε ένα σύγχρονο «εργοστάσιο ήχου»! Σήμερα το Αμφιθέατρο Παγκανίνι φιλοξενεί την Φιλαρμονική Αρτούρο Τοσκανίνι, καθώς επίσης και διάφορα φεστιβάλ μουσικής, συναυλίες και τελετές βραβεύσεων!

Πως θα πάτε

 Στην Πάρμα δεν υπάρχει κάποιο αεροδρόμιο, οπότε θα πρέπει να προσεγγίσετε τη πόλη είτε με τρένο είτε με λεωφορείο, από κάποια κοντινή πόλη. Η πιο βολική είναι φυσικά η Μπολόνια. Όπως έχουμε δει και σε προηγούμενο άρθρο η Θεσσαλονίκη συνδέεται αεροπορικώς με τη Μπολόνια και το αεροδρόμιο Guglielmo Marconi, μέσω της Ryanair. Με σωστό προγραμματισμό μπορεί να βρει κάποιος εισιτήρια που ξεκινούν από 42€ μετ’ επιστροφής.

Πού θα μείνετε

 Σίγουρα η Πάρμα δεν είναι καμία μεγαλούπολη ούτε ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Ιταλίας, αλλά υπάρχουν επιλογές καταλυμάτων για όλα τα γούστα και όλα τα βαλάντια. Το ξενοδοχείο που έχω να προτείνω βρίσκεται στην καρδιά της παλιάς πόλης, μια ανάσα από τον ποταμό Πάρμα. Πρόκειται για το B&B Margherita di Parma, το οποίο διαθέτει όμορφα και ανακαινισμένα δωμάτια, ικανά να ικανοποιήσουν κάθε ανάγκη ενός σύγχρονου ταξιδιώτη.

Πως θα μετακινήστε

 Στην Πάρμα θα είναι λίγες οι φορές που θα χρειαστεί να χρησιμοποιείστε κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς, καθώς όλα βρίσκονται συγκεντρωμένα στο ιστορικό της κέντρο. Όταν όμως θα χρειαστεί, η πόλη διαθέτει ένα άριστο σύστημα συγκοινωνιών με λεωφορεία, που καλύπτουν όλα τα μήκη και τα πλάτη της πόλης. Δεύτερο τη τάξη μέσο μεταφοράς είναι το ποδήλατο, αφού υπάρχουν σχεδόν παντού ποδηλατοδρόμοι και γενικά υπάρχει μια ποδηλατική παιδία! Τέλος, τα ταξί είναι σχετικά ακριβά και χρησιμοποιούνται ελάχιστα, ενώ βρίσκονται παντού μέσα στην πόλη, με διάφορους τύπους οχημάτων, αλλά λειτουργούν κυρίως τηλεφωνικά.

Τι να φάτε

 Η Πάρμα θεωρείται ένας γαστρονομικός προορισμός, ο οποίος έχει χαρίσει στον υπόλοιπο κόσμο την διάσημα Parmigiano-Reggiano! Εδώ ακόμη και πιάτα που ξέρεις (ή νομίζεις πως ξέρεις) έχουν πιο έντονη και πλούσια γεύση! Πέραν λοιπόν από την φημισμένη παρμεζάνα, αξίζει να δοκιμάσετε προσούτο, ζαμπόν (Culatello di Zibello), τηγανητά πιτάκια (Torta Frita), τορτελίνια γεμιστά με ρικότα και βότανα (Tortelli di Erbetta), στρόγγυλα ζυμαρικά με κρέας ή τυρί (Cappelletti), μπισκοτάκια ζάχαρης σε σχήμα παπουτσιού (Scarpette de San’Ilario) και φυσικά gelato. Όσον αναφορά τα ποτά, στην περιοχή υπάρχουν υπέροχοι αμπελώνες και τρομερά κρασιά, με πιο ιδιαίτερα το λευκό Malvasia και το κόκκινο ξηρό με έντονη γεύση φρούτων Lambrusco. Για να δοκιμάστε διάφορες τοπικές γεύσεις, προτείνω την Trattoria Corrieri, ενώ για να προμηθευτείτε παρμεζάνα και προσούτο το Salumeria Garibaldi!

Χρήσιμες πληροφορίες

Στην Ιταλία ταξιδεύουμε με Διαβατήριο ή Αστυνομική Ταυτότητα νέου τύπου, όπου τα στοιχεία να αναγράφονται με λατινικούς χαρακτήρες.

Στην Πάρμα η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι φυσικά τα ιταλικά, αλλά σε αντίθεση με άλλες ιταλικές πόλεις, εδώ τα Αγγλικά δεν είναι τόσο διαδεδομένα, όποτε αν δεν γνωρίζετε Ιταλικά, ετοιμαστείτε να χρησιμοποιήσετε κάθε χειρονομία που έχετε στο ρεπερτόριο σας.

Το νόμισμα της χώρας είναι το Ευρώ.

Η Πάρμα είναι μια ώρα πίσω από την Ελλάδα (GMT +2).

Στην Πάρμα δεν υπάρχει ελληνική πρεσβεία ή κάποιο ελληνικό προξενείο οπότε αν χρειαστείτε οτιδήποτε θα πρέπει να απευθυνθείτε στο κοντινότερο, το οποίο βρίσκεται Μπολόνια στην οδό Via dell' Indipendenza 67/2, 40128 και το τηλέφωνο της είναι (0039051) 4213273.

Το κλίμα της Ιταλίας μοιάζει αρκετά με αυτό της Ελλάδας, οπότε υπάρχουν ήπιοι χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια. Ιδανική περίοδος επίσκεψης θεωρώ ότι είναι το Φθινόπωρο ή Άνοιξη.

Προτεινόμενες εκδρομές → Μόντενα, Μπολόνια, Φεράρα. Πιατσέντζα, Γένοβα

Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook:o_thessalonikios ή follow στο instagram!