Η Βηθλεέμ είναι γνωστή ανά τους αιώνες ως το μέρος στο οποίο γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός. Και οι πληροφορίες σταματάνε κάπου εκεί, αφού οι περισσότεροι ούτε γνωρίζουν ούτε επιθυμούν να μάθουν κάτι παραπάνω για αυτήν. Επισκεπτόμενος όμως κάποιος την Βηθλεέμ, θα μείνει έκπληκτος με το πόσο ζωντανή πόλη είναι σήμερα και με το πόσα πράγματα έχει να προσφέρει στον ταξιδιώτη.

Λίγα λόγια για τη πόλη

Η Βηθλεέμ είναι μια πόλη που ανήκει στα εδάφη της Παλαιστινιακής Αρχής. Είναι χτισμένη στις βόρειες πλαγιές των βουνών της Ιουδαίας, βρισκόμενη 10 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Ιερουσαλήμ και 110 χιλιόμετρα νότια της Ναζαρέτ, όντας μήλο της έριδος μεταξύ Παλαιστίνης, Ισραήλ και Ιορδανίας. Το όνομά της σημαίνει «Οίκος Άρτου», ενώ αριθμεί περίπου 30.000 κατοίκους, από τους οποίους το 10% υπολογίζεται ότι είναι Χριστιανοί. Φυσικά, ο λόγος για τον οποίο είναι γνωστή η Βηθλεέμ είναι το γεγονός ότι αποτέλεσε το τόπο γέννησης του Ιησού Χριστού. Πέραν όμως από τον Ιερό Ναό της Γέννησης, ένας επισκέπτης στη Βηθλεέμ μπορεί να δει και να κάνει και άλλα πράγματα εκεί. Επέλεξα λοιπόν για εσάς, όσα θεωρώ ότι είναι άξια προσοχής για κάποιον που επισκέπτεται την πόλη για πρώτη φορά.

Church of the Nativity

Η Βασιλική της Γεννήσεως (Church of the Nativity) είναι το παλαιότερο και ιστορικότερο αξιοθέατο της πόλης. Αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα στους Αγίους Τόπους και προσελκύει εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες ετησίως. Θεωρείται ο τόπος γέννησης του Ιησού από το 2ο αιώνα, όταν η Αγία Ελένη ξεκίνησε να χτίζει τον ναό (330–333). Η ανέγερση της εκκλησίας πέρασε από πολλά σκαμπανεβάσματα και καταστροφές, με πολλές αλλαγές στην εμφάνιση της ανά τους αιώνες. Ανακαινίστηκε πλήρως στα χρόνια του Ιουστινιανού, ενώ οι διάφορες αρχιτεκτονικές αλλαγές των προηγούμενων περιόδων είναι εμφανείς, συμβαδίζοντας με το πολιτικό και ιστορικό κλίμα της εποχής. Η σημερινή της εικόνα πάντως προέρχεται από την τελευταία μεγάλη ανακαίνιση που έγινε το 1842. Από το 2012 συγκαταλέγεται μάλιστα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

 Η φάτνη ή το σπήλαιο της γεννήσεως βρίσκεται σε ένα υπόγειο του ναού. Οι ουρές των πιστών που σπεύδουν για να προσκυνήσουν στο σημείο είναι τεράστιες, οπότε οπλιστείτε με υπομονή. Θα πρότεινα να έχετε μαζί σας κάποιον ξεναγό, ο οποίος θα έχει συνεννοηθεί από πριν για να περάσετε γρηγορότερα. Κατεβαίνοντας κάποια σκαλοπάτια θα αντικρύσετε ένα ασημένιο άστρο με δεκατέσσερις ακτίνες, το οποίο συμβολίζει τις δεκατέσσερις γενεές του Χριστού. Πάνω από το άστρο υπάρχει μια επιγραφή στα λατινικά που γράφει «Hic de Virgine Marian Jesus Christus natus est», δηλαδή εδώ γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός από την Παρθένο Μαρία. Ακόμη, θα δείτε δεκαπέντε υπέροχα ανάμενα καντήλια, έξι για τους Ελληνορθόδοξους, πέντε για τους Αρμένιους και τρία για τους Ρωμαιοκαθολικούς.
 Επίσης, στο εσωτερικό της Βασιλικής της Γεννήσεως θα βρείτε το Βαπτιστήριο του Ιουστινιανού. Πρόκειται για ένα οχτάγωνο μαρμάρινο σιντριβάνι σε σχήμα τριφυλλιού, που αποτελούσε μέρος της εκκλησίας κατά τον 6ο αιώνα. Βρισκόταν πλησίον της Αγίας Τράπεζας και ο σκοπός του ήταν η βάπτιση των κατηχουμένων.
 Τέλος, ο ναός είναι γεμάτος από ιστορικές τοιχογραφίες. Βέβαια, με το πέρασμα των αιώνων οι περισσότερες έχουν φθαρεί, όμως αξίζει να πλησιάσετε τις σαράντα τέσσερις κολώνες του ναού και να προσπαθήσετε να δείτε τις εικόνες αγίων, με περσικές και άλλες ενδυμασίες της εποχής. Να θαυμάσετε τα ψηφιδωτά του 4ου αιώνα στο δάπεδο, που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα και αυτά στους τοίχους που προέρχονται από την εποχή των Σταυροφόρων (1165-1169).

Church of St. Catherine

 Η εκκλησία ή το Παρεκκλήσι της Αγίας Αικατερίνης (Church of St. Catherine) αποτελεί μέρος της Βασιλικής της Γεννήσεως. Μάλιστα οι δυο τους συνδέονται με μια μικρή πόρτα στο βόρειο τείχος της Βασιλικής. Στο κέντρο του προαύλιου χώρου, δεσπόζει το άγαλμα του Αγίου Ιερώνυμου, ο οποίος τιμάται από κοινού στην Ορθόδοξη και στην Καθολική εκκλησία. Στο εσωτερικό του ναού τώρα, αυτό που ξεχωρίζει είναι το σύμπλεγμα από σπήλαια και κατακόμβες, με κατάληξη στο σπήλαιο της Γεννήσεως. Για να τα επισκεφτείτε θα πρέπει απλά να κατεβείτε κάποια πέτρινα σκαλάκια. Τα δύο πιο γνωστά, είναι αυτό που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωσήφ, στο σημείο όπου ενύπνιο είδε Άγγελο Κυρίου και αυτό που είναι αφιερωμένο στην Σφαγή των νηπίων από τον Ηρώδη.

Chapel of the Milk Grotto

 Το σπήλαιο του γάλακτος (Chapel of the Milk Grotto) είναι ένα παρεκκλήσι που χτίστηκε το 1872 και ανήκει στη Φραγκισκανική εκκλησία. Οικοδομήθηκε στη θέση μιας πρώην βυζαντινής εκκλησίας από τον 5ο αιώνα, μέρος της οποίας παραμένει κομμάτι του ψηφιδωτού δαπέδου. Σύμφωνα με τις γραφές το συγκεκριμένο σημείο αποτελεί το καταφύγιο της Αγίας Οικογένειας την περίοδο που έφυγε στην Αίγυπτο. Σύμφωνα με τη παράδοση, όταν η Παναγία θήλαζε τον Ιησού, μια σταγόνα έσταξε στο πάτωμα, μετατρέποντας το χώμα σε λευκό. Μάλιστα σήμερα το σπήλαιο τιμάται τόσο από τους Καθολικούς όσο και από τους Μουσουλμάνους, που παίρνουν συχνά λίγο χώμα από εκεί ως «γιατροσόφι» υπέρ της γονιμότητας. Τέλος, ο δρόμος στον οποίο βρίσκεται το παρεκκλήσι, η Milk Grotto Street, είναι γεμάτη με μαγαζάκια χειροποίητων σουβενίρ. Οπότε αν θέλετε κάποιο αναμνηστικό, αυτό το σημείο είναι το ιδανικό για να το αποκτήσετε.

Manger Square

 Η πλατεία Μαντζέρ (Manger Square) αποτελεί αδιαμφισβήτητα τη καρδιά της σύγχρονης Βηθλεέμ. Από τη μια πλευρά, την ανατολική, συναντάμε την εκκλησία της Γεννήσεως, ενώ από την άλλη, τη δυτική, το Τζαμί του Ομάρ (Mosque of Omar). Αν και το τζαμί είναι σχετικά νέο, αφού χτίστηκε το 1860, έχει μια υπέροχη ιστορία που συνδέεται με το όνομά του. Ονομάστηκε από τον Χαλίφη Ομάρ του οποίου οι αραβικοί στρατοί κατέλαβαν τη Βυζαντινή Ιερουσαλήμ. Αφού πήρε την πόλη, ταξίδεψε εδώ στη Βηθλεέμ και προσευχήθηκε στην Εκκλησία της Γεννήσεως, δηλώνοντας ότι οι Χριστιανοί θα ήταν ελεύθεροι να ασκήσουν την πίστη τους και να προσευχηθούν σε αυτό το σημαντικό χριστιανικό ιερό. Στην πλατεία θα βρείτε επίσης δεκάδες καφετέριες, εστιατόρια και καταστήματα με σουβενίρ.

West Bank Barrier

 Το τοίχος της Δυτικής Όχθης (West Bank Barrier) είναι ένα φράγμα 708 χιλιομέτρων, που χωρίζει το Ισραήλ με την Παλαιστίνη. Αποτελεί ουσιαστικά τα τεχνητά σύνορα ανάμεσα στις δύο περιοχές. Το τείχος χτίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2000 και προφανώς αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τους δύο λαούς. Το Ισραήλ το αποκαλεί εμπόδιο ασφαλείας κατά της τρομοκρατίας, ενώ οι Παλαιστίνιοι υποστηρίζουν ότι εκπροσωπεί τον φυλετικό διαχωρισμό. Όπως και να έχει η επίσκεψη εκεί είναι μια τρομερή εμπειρία, αφού μιλάμε για ένα ανοιχτό μουσείο. Πέραν από την ιστορική σημασία του τείχους, ο επισκέπτης θα έρθει αντιμέτωπος με αμέτρητες τοιχογραφίες. Κάποια από αυτά τα graffiti με πολιτικό μήνυμα και άλλα απλά ως μορφή τέχνης, θα σας ενθουσιάσουν.

Banksy

 Ο Banksy είναι ένας Βρετανός καλλιτέχνης, που η ταυτότητα του παραμένει ανεπιβεβαίωτη, δημιουργώντας έναν μύθο γύρο από το όνομα του. Ξεκίνησε από το Bristol της Αγγλίας, με σατιρικά έργα σχολιάζοντας πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, ενώ πλέον η δουλειά του εμφανίζεται σε δρόμους, τοίχους και γέφυρες σε όλο τον κόσμο! Τι σχέση έχει ένας Βρετανός καλλιτέχνης με τη Βηθλεέμ; Όλα ξεκίνησαν όταν ο Banksy δημιούργησε μια τοιχογραφία στο τείχος της Παλαιστίνης, με το όνομα “Armored Dove of Piece”, δηλαδή το θωρακισμένο περιστέρι της ειρήνης. Πρόκειται για ένα έργο με πολιτικό μήνυμα, σε μια περιοχή ιδιαίτερα ταλαιπωρημένη από πολέμους και συγκρούσεις. Βρισκόμενος στη Βηθλεέμ, εντυπωσιάστηκε με τη περιοχή και σκέφτηκε ένα νέο project, που δεν είναι άλλο από το "The Walled Off Hotel". Πρόκειται για ένα ξενοδοχείο, σχεδιασμένο από τον ίδιο, όπου κάθε δωμάτιο του είναι φιλοτεχνημένο με μια τοιχογραφία του βρετανού καλλιτέχνη. Το ξενοδοχείο θεωρείται βασικό κομμάτι του κοινωνικού σχολιασμού σχετικά με τις συνθήκες όσων επηρεάζονται από τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της νέα πόλης, συγκεντρώνοντας πάνω από 140,000 επισκέπτες ετησίως.

Solomon’s Pools

 Λίγο έξω από τη Βηθλεέμ συναντάμε τις Δεξαμενές του Σολομώντα (Solomon’s Pools). Βρίσκονται νοτιοδυτικά, στη Δυτική όχθη και πήραν προφανώς το όνομα τους από τον Βασιλιά Σολομώντα. Αποτελούνται από τρείς μεγάλες δεξαμενές, η κάθε μια έξι μέτρα απόσταση από την άλλη, ενώ όλες τους είναι μέρος ενός αρχαίου υδρευτικού συστήματος, που χρονολογείται από το 30 π.Χ.! Μάλιστα εκείνη την εποχή προμήθευαν νερό μέχρι την Ιερουσαλήμ, όμως σήμερα φτάνουν μόνο μέχρι τη Βηθλεέμ. Ο θρύλος λέει ότι οι δεξαμενές, κατασκευάστηκαν για τις συζύγους του βασιλιά, ώστε να κάνουν τα μπάνια τους.

Τα Μουσεία

 Γνωρίζω πολύ καλά ότι το τελευταίο πράγμα που θέλει κανείς να δει στη Βηθλεέμ είναι ένα μουσείο. Παρόλο αυτά η πόλη διαθέτει δυο εξαιρετικά ενδιαφέροντες χώρους τέχνης, που αξίζει να επισκεφτείτε.
Ο πρώτος είναι το Μουσείο Λαογραφίας της Παλιάς Βηθλεέμ (Old Bethlehem Folklore Museum). Πρόκειται για ένα μουσείο που ιδρύθηκε το 1971 και βρίσκεται μια ανάσα από την Βασιλική Γεννήσεως. Στα δωμάτια του θα βρείτε παραδοσιακές στολές, προσωπικά αντικείμενα, έπιπλα, κιλίμια και διάφορα άλλα πράγματα που αναδεικνύουν την ταυτότητα μιας τυπικής Παλαιστινιακής οικογένειας. Η είσοδος κοστίζει 2ε ή 2,5 δολάρια.
 Παρόμοιο χαρακτήρα έχει και το Κέντρο Παλαιστίνιας Κληρονομιάς (Palestinian Heritage Center). Ο ιδιοκτήτης, ο κ. Maha Saca εκθέτει τη προσωπική του συλλογή σε στολές και κειμήλια της Παλαιστίνης, τα οποία μαζεύει εδώ και δεκάδες χρόνια. Θα έχετε λοιπόν τη δυνατότητα να θαυμάσετε όλες τις παραδοσιακές φορεσιές της περιοχής και να ανακαλύψετε τις ιστορίες που κρύβονται από πίσω τους. Η είσοδος είναι δωρεάν.

Πώς θα πάτε

 Στη Βηθλεέμ δεν υπάρχει κάποιο αεροδρόμιο, οπότε θα πρέπει να πετάξετε πρώτα προς το Ισραήλ και πιο συγκεκριμένα στο Τελ Αβίβ. Η καλύτερη επιλογή μετάβασης στη πόλη λοιπόν, έρχεται από την Ryanair, όπου με σωστό προγραμματισμό μπορεί να βρει κάποιος εισιτήρια από 34€ μετ’ επιστροφής! Αν πάλι επιθυμείτε μια πιο άνετη πτήση, μπορείτε να επιλέξετε την Aegean με ενδιάμεση στάση την Αθήνα, από 242€ μετ’ επιστροφής. Από εκεί μπορείτε να πάρετε ένα από τα τοπικά λεωφορεία, να κλείσετε μια οργανωμένη εκδρομή από κάποιο τοπικό ταξιδιωτικό γραφείο ή να πάτε μόνοι σας. Προσοχή! Στη Παλαιστίνη απαγορεύεται η είσοδος στους Ισραηλινούς και τα αυτοκίνητα με ισραηλινή ασφάλεια.

Πού θα μείνετε

 Η Βηθλεέμ είναι μια μικρή πόλη που δε τραβάει πάνω της τα φώτα του τουρισμού. Συνήθως όσοι την επισκέπτονται δεν διανυκτερεύουν εκεί, οπότε οι τιμές των καταλυμάτων είναι σχετικά πιο οικονομικές από την Ιερουσαλήμ ή το Τελ Αβίβ. Αν με ρωτάτε, η ιδανική επιλογή για να μείνετε στην πόλη θα ήταν το ξενοδοχείο του Banksy, το The Walled Off Hotel. Βέβαια οι τιμές είναι απλησίαστες, ενώ συνήθως είναι sold out. Η δική μου πρόταση είναι το Canawati Apartment, ένα όμορφο διαμέρισμα στο κέντρο της πόλης και με όλα τα κομφόρ.

Πώς θα μετακινήστε

 Η Βηθλεέμ είναι μια μικρή πόλη που εύκολα μπορείτε να την ανακαλύψετε με τα πόδια. Το πιο πιθανό μάλιστα είναι να την επισκεφθείτε με κάποιο ταξιδιωτικό πρακτορείο, οπότε θα έχετε μεταφορικό μέσο. Αν πάλι μεταβείτε εκεί μόνοι σας και χρειάζεστε συγκοινωνία, η επιλογή είναι μια και έρχεται από την Lanta. Πρόκειται για την τοπική εταιρεία λεωφορείων, όπου τα εισιτήρια κοστίζουν περίπου 2-3ε την ημέρα.

Τί να φάτε

 Η Βηθλεέμ πολύ συχνά αποκαλείται «Το Σπίτι του Κρέατος», αφού στη περιοχή υπάρχουν ατελείωτες ποσότητες τρυφερών κρεάτων, επιλογές μεσανατολικών μεζέδων, και όλα αυτά σε μια αυθεντική παλαιστινιακή ατμόσφαιρα. Φυσικά, η Βηθλεέμ είναι ένα «χωνευτήρι» πολιτισμών, κάτι που αντανακλάται και στη κουζίνα της. Κάποια από τα πιάτα που σίγουρα πρέπει να δοκιμάσετε είναι τα φαλάφελ, χούμους, σαγουρμά, shakshuka, ελιές, χαλβά, φρέσκους χυμούς φρούτων, υπέροχα ψωμιά και μια ποικιλία από επιδόρπια μελιού. Για όσους δεν γνωρίζουν, το φαλάφελ είναι κάτι σαν τους δικούς μας ρεβιθοκεφτέδες, το χούμους μια κρεμώδης σαλάτα από ταχίνι και ρεβίθια, το σαγουρμά είναι το αντίστοιχο πιτόγυρο του Ισραήλ και τέλος το shakshuka είναι ένα πεντανόστιμο πιάτο, με αυγό, ντομάτα και σκόρδο, που τρώγεται συνήθως για πρωινό ή για βραδινό και σερβίρεται σε καυτά σκεύη, που το μαγειρεύουν εκείνη τη στιγμή. Τέλος, αν βρεθείτε εκεί κατά τη περίοδο των εορτών δοκιμάστε maamoul, ένα μπισκότο βουτύρου με ζύμη αμυγδάλου και ghraybeh, ένα επίσης μπισκότο από σιμιγδάλι, φιστίκια και άνθη πορτοκαλιάς.

Χρήσιμες πληροφορίες

Για να εισέλθετε από το Ισραήλ στην Παλαιστίνη, θα πρέπει να επιδείξετε το Διαβατήριο σας, με ισχύ τουλάχιστον 6 μηνών και την Βίζα.
Στην Βηθλεέμ η γλώσσα που χρησιμοποιείται κυρίως είναι τα αραβικά, όμως οι νεότεροι γνωρίζουν αγγλικά ή γαλλικά, ενώ όλοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν αν γνωρίζουν.
Το νόμισμα της χώρας είναι το Νέο Ισραηλινό Σεκέλ (ILS) και η ισοτιμία του αυτή τη στιγμή είναι 1€ = 3,92 σεκέλ. Πολλά μαγαζάκια μέσα στα παζάρια, δέχονται δολάρια και ευρώ.
Μετατρέψετε τα χρήματα σας είτε στις δεκάδες τράπεζες που υπάρχουν στην πόλη, είτε στα ανταλλακτήρια, που αναγράφουν τις ισοτιμίες, αφού παίρνουν πολύ μικρή προμήθεια.
Η είσοδος στους Ισραηλινούς και τα αυτοκίνητα με ισραηλινή ασφάλεια απαγορεύεται.
Η Ελλάδα δεν έχει αναγνωρίσει επίσημα το Παλαιστινιακό κράτος, οπότε δε θα μπορούσε να έχει κάποια πρεσβεία εκεί. Αν χρειαστείτε οτιδήποτε θα πρέπει να αναζητήσετε το κοντινότερο Ελληνικό Άμισθο Γενικό Προξενείο, το οποίο βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ στην οδό 31 Rachel Imenou St. και το τηλέφωνο του είναι +9722 5619583 5619584.
Η καλύτερη εποχή για να πάτε στην Βηθλεέμ είναι φυσικά την περίοδο των γιορτών, είτε Χριστούγεννα είτε Πάσχα, όταν η ατμόσφαιρα είναι πιο έντονη.
Το Shabbat είναι κάτι σαν την δική μας Κυριακή και διαρκεί από τη δύση του ηλίου της Παρασκευής μέχρι τη δύση του ηλίου του Σαββάτου. Σε αυτό το διάστημα τα πάντα υπολειτουργούν από καταστήματα και εστιατόρια μέχρι τα Μ.Μ.Μ., οπότε να είστε προετοιμασμένοι.

Προτεινόμενες εκδρομές → Τελ Αβίβ, Ιερουσαλήμ, Νεκρά Θάλασσα

Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook: o_thessalonikios ή follow στο instagram!

Μουζακίδης Παντελής