Ομολογουμένως η Φλώρινα είναι μια πόλη που δεν τρέφει τον σεβασμό και την προσοχή που της αρμόζει. Οξύμωρο αν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται για ένα μέρος πνιγμένο στο πράσινο, γεμάτο παρθένα φυσικά τοπία. Βουνά, δάση, λίμνες και ποτάμια δημιουργούν ένα φαντασμαγορικό επίγειο παράδεισο. Προσθέστε σε όλα αυτά την πλούσια ιστορία της πόλης, τα πανέμορφης αρχιτεκτονικής κτίρια και την μακεδονίτηκη φιλοξενία και το σύνολο σίγουρα δεν θα σας αφήσει παραπονεμένους.
Λίγα λόγια για τη πόλη
Η Φλώρινα βρίσκεται στην Δυτική Μακεδονία και αποτελεί την πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 687 μέτρων, ενώ διαπερνάτε από τον ποταμό Σακουλέβα. Η αρχαία ονομασία της πόλης ήταν «Λυγκηστίς» χάριν στον μυθικό βασιλιά της, τον ήρωα και αργοναύτη Λυγκέα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, το σημερινό της όνομα πάντως φαίνεται ότι προέρχεται από το όνομα του μυθικού Φλώριδος, ο οποίος ήταν φίλος των βασιλιάδων Ίδα και Κάστορα. Σήμερα αριθμεί περίπου 17.686 κατοίκους μέσα στη πόλη και περίπου 32.881 στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή. Θεωρείται η πιο παγωμένη πόλη στην Ελλάδα, αφού λόγω της θέσης της στον χάρτη διαθέτει το ψυχρότερο κλίμα της χώρας. Με μέση ετήσια θερμοκρασία μόλις 12 °C και τις ελάχιστες θερμοκρασίες τους χειμερινούς μήνες να αγγίζουν συχνά τους -10 °C! Είναι ευρέως γνωστή ως η πόλη των γραμμάτων και των τεχνών, καθώς είναι η γενέτειρα πολλών σπουδαίων ανθρώπων του πολιτισμού. Ενώ τέλος είναι επίσης περήφανη για τα εντυπωσιακά της αρχοντικά κατά μήκος του ποταμού, τα ενδιαφέροντα ήθη και έθιμα όπως οι φωτιές της Φλώρινας, και φυσικά τις πιπεριές Φλωρίνης, οι οποίες όμως δεν καλλιεργούνται πλέον εκεί. Ελάτε να την γνωρίσουμε.
10) Χιονοδρομικό Κέντρο Βίγλας – Πισοδερίου
Στη συμβολή των οροσειρών του Βαρνούντα και του Βέρνου, 19 χιλιόμετρα δυτικά από την πόλη της Φλώρινας και σε υψόμετρο 2000 μέτρων, συναντάμε το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας Πισοδερίου. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα και μεγαλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας μας, με τον πρώτο συρόμενο αναβατήρα να έχει τοποθετεί το 1967! Σε μια τρομερή τοποθεσία γεμάτη πανύψηλες οξιές, ο επισκέπτης θα απολαύσει πέραν από τις άρτιες εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού κέντρου, την υπέροχη θέα προς τις λίμνες Πρέσπες. Αν πάλι δεν είστε λάτρεις του σκι, μπορείτε απλά να χαλαρώσετε στο σαλέ του χιονοδρομικού, το οποίο θεωρείται ένα από τα ομορφότερα που υπάρχουν στα ελληνικά βουνά.
9) Αμύνταιο
Στην ένατη θέση έχω τοποθετήσει μια γραφική κωμόπολη, που σίγουρα πρέπει να επισκεφτείτε βρισκόμενοι στη Φλώρινα, το Αμύνταιο. Βρίσκεται περίπου 33 χιλιόμετρα από την πόλη της Φλώρινας και αποτελεί ένα κομβικό σημείο για ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία, με μοναδική θέα προς όλα τα σημεία του ορίζοντα. Χαρακτηριστικά από εκεί μπορεί κανείς να δει το όρος Βέρμιο, το Βίντσι, το Καϊμακτσαλάν, τη Λίμνη των Πετρών και τους αμπελώνες της περιοχής. Διαθέτει πολλά ιστορικά σημεία και αξιοθέατα όπως ο προϊστορικός οικισμός Αγίου Παντελεήμονα, η ελληνιστική πόλη των Πετρών, καθώς επίσης βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία. Τέλος, η περιοχή χαρακτηρίζεται από τα επισκέψιμα οινοποιεία της, ενώ εκεί εμφιαλώνεται και το μεταλλικό νερό «Ξινό Νερό».
8) Λίμνες Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Πετρών, Ζάζαρη
Η Φλώρινα είναι γνωστή με πολλά προσωνύμια, ένα από αυτά είναι το «η Γη των λιμνών». Αυτό προκύπτει καθώς η περιοχή διατρέχεται από έξι πανέμορφες λίμνες. Την Βεγορίτιδα, την Χειμαδίτιδα ,την λίμνη των Πετρών, την Ζάζαρη και φυσικά την Μικρή και την Μεγάλη Πρέσπα (για τις δύο τελευταίες θα αναφερθώ εκτενέστερα παρακάτω). Η μεγαλύτερη από τις τέσσερις είναι η Βεγορίτιδα, η οποία ουσιαστικά απλώνεται στους νομούς Πέλλας και Φλώρινας και στους Δήμους Αμυνταίου και Έδεσσας. Περιβάλλεται από τα όρη Βέρνο, Βόρας και Βέρμιο και αποτέλεσε τον παραγωγικό πυρήνα της περιοχής από τα προϊστορικά χρόνια. Δεύτερη σε μέγεθος είναι η λίμνη Χειμαδίτιδα η οποία βρίσκεται στο νότιο κομμάτι της Φλώρινας πολύ κοντά στο νομό Κοζάνης. Σύμφωνα με τους επιστήμονες η συγκεκριμένη λίμνη σχετίζεται με γεωλογικά φαινόμενα κατά την περίοδο των παγετώνων όταν όλη η ευρύτερη περιοχή ήταν καλυμμένη από πάγους. Τρίτη στη σειρά έρχεται η Λίμνη των Πετρών που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Βόρας. Η συγκεκριμένη λίμνη αποτελεί σημαντικό οικοσύστημα, ενώ είναι το σπίτι για πολλά είδη πουλιών μεταξύ των οποίων και ορισμένα σπάνια όπως η λαγγόνα. Τέλος, μικρότερη από τις τέσσερις είναι η λίμνη Ζάζαρη ή λίμνη των Αγίων Θεοδώρων. Πρόκειται ουσιαστικά για τον τροφοδότη της λίμνης Χειμαδίτιδας, ενώ μαζί με όλες τις προαναφερθείσες ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000. Γύρω από αυτές τις λίμνες θα βρείτε γραφικά παραλίμνια χωριά, λίθινους οικισμούς και διάφορα μνημεία εκατοντάδων ετών!
7) Ελληνιστική Πόλη της Φλώρινας
Πάνω στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονα βρίσκεται η αρχαία πόλη της Φλώρινας που οι ειδικοί την χρονολογούν στην κλασσική και ελληνιστική περίοδο. Ο συγκεκριμένος αρχαιολογικός χώρος αποτελεί τμήμα μιας πόλης του βασιλείου της Λυγκηστίδας στην Άνω Μακεδονία που άρχισε να ανασκάπτεται το 1981. Εικάζεται ότι η πόλη ιδρύθηκε στα χρόνια του Φιλίππου Β’ και ότι η κατοίκηση της ήταν συνεχής από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ. ως και τους βυζαντινούς χρόνους, μέχρι που εγκαταλείφθηκε βίαια, πιθανόν, μετά από κάποια επίθεση. Στο σημείο αυτό έχουν ανακαλυφθεί τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα με κάθετους δρόμους, όπου κάθε οικοδομικό τετράγωνο είχε από τέσσερα με πέντε σπίτια. Μέσα σε αυτά ανακαλύφθηκαν επίσης πολλά ευρήματα όπως εργαλεία, κοσμήματα, καμένα σιτηρά και αποθηκευτικά αγγεία, τα οποία μας βοηθούν να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο ζούσαν οι κάτοικοι της περιοχής. Τέλος, στο σημείο βρέθηκαν ακόμη πολλά νομίσματα από άλλες πόλεις (Αθήνα, Θάσο, Ρόδο, Κω, Πέλλα, Αμφίπολη κ.α.), γεγονός που αποδεικνύει τις εμπορικές τους συναλλαγές με άλλους ανθρώπους. Τα σημαντικότερα από αυτά τα ευρήματα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Φλώρινας.
6) Nυμφαίο
Ένα ακόμη χωρίο λίγα χιλιόμετρα έξω από την Φλώρινα, 53 για την ακρίβεια, που αξίζει να επισκεφτείτε είναι το Νυμφαίο. Πρόκειται για έναν γραφικό-διατηρητέο οικισμό, με πέτρινα καλντερίμια στον οποίο απαγορεύεται η κυκλοφορία αυτοκινήτων! Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.346 μ στην ανατολική πλαγιά του όρους Βίτσι και αποτελεί έναν από τους πιο διάσημους χειμερινούς προορισμούς της περιοχής. Το Νυμφαίο ήταν για πολλά χρόνια εγκαταλελειμμένο, όμως με την αρωγή της πολιτείας και διάφορων ιδιωτών κατάφερε να αναγεννηθεί από τις στάχτες του και να αποκτήσει την παλιά του αίγλη. Στο χωριό θα βρείτε πανέμορφα πέτρινα αρχοντικά (Μπουτάρη, Μίσσιου, Μέρτζου, Τσίρλη, Παπαδόπουλου κ.ά.), αξιοθαύμαστα κτίρια (ναός του Αγίου Νικολάου, η Νίκειος Σχολή, Μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, Λαογραφίας και Ιστορίας), καθώς επίσης το καταφύγιο προστασίας της καφέ αρκούδας, Αρκτούρος.
5) Λαογραφικά Μουσεία
Ένα ακόμη «παρατσούκλι» της Φλώρινας είναι το «η πόλη των καλλιτεχνών». Πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες κατάγονται ή έχουν περάσει μέρος της ζωής τους στην πόλη της Δυτικής Μακεδονίας, με αποτέλεσμα το στοιχείο της τέχνης να είναι πολύ ισχυρό στον αέρα της. Στην Φλώρινα λοιπόν θα βρείτε αρκετά μουσεία και χώρους τέχνης που αξίζει να επισκεφθείτε. Αρχικά υπάρχουν δύο αξιόλογα Λαογραφικά Μουσεία, το Λαογραφικό Μουσείο του Σύνδεσμου Αριστοτέλη και το Λαογραφικό Μουσείο της Λέσχης Πολιτισμού Φλώρινας.
Το πρώτο ξεκίνησε την λειτουργιά το 1941 και μέσα θα βρείτε τοπικές φορεσιές και στολές από κοντινές περιοχές όπως η Ανατολική Ρωμυλία, η Βόρεια Ήπειρος, τα χωριά από τις Κάτω Κλεινές και το Φλάμπουρο. Θα θαυμάσετε επίσης αντικείμενα κλωστοϋφαντουργίας, παραδοσιακά κουζινικά, κοσμήματα, παπούτσια, φωτογραφικές μηχανές και επίσης εργαλεία κήπου και επεξεργασίας κεριού, μια τέχνη που ξεκίνησε στην περιοχή από την εποχή του Βυζαντίου και έχει επιζήσει έως τις μέρες μας.
Το δεύτερο έχει δημιουργηθεί έτσι ώστε να διατηρηθούν αντικείμενα της καθημερινότητας των κατοίκων της Φλώρινας. Όλα τα εκθέματα συνοδεύονται από φωτογραφίες και κείμενα, τα οποία βοηθούν τον επισκέπτη να καταλάβει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη χρήση τους. Το μουσείο εξειδικεύεται σε είδη μελισσοκομίας, διαθέτοντας μία από τις σημαντικότερες συλλογές στην Ελλάδα.
4) Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας
Ένα ακόμη πολύ ενδιαφέρον μουσείο που αξίζει να επισκεφθείτε στη Φλώρινα είναι το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα και εγκυρότερα εικαστικά κέντρα της χώρας! Ιδρύθηκε το 1977 και μέχρι το 2006 λειτουργούσε σε ένα πανέμορφο αρχοντικό δίπλα στον ποταμό Σακουλέβα, το αρχοντικό Γούναρη. Όμως το 2006 μετακόμισε σε ένα διατηρητέο νεοκλασικό, το κτίριο Έξαρχου, εφάμιλλο των εκθεμάτων του. Στο μουσείο θα βρείτε 600 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής, με σημαντικότερα εκθέματα κάποια έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco), από την Εθνική Πινακοθήκη της Φλωρεντίας.
3) Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας
Φυσικά από την λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει ο σημαντικότερος χώρος τέχνης της πόλης, το Αρχαιολογικό Μουσείο. Άνοιξε τις πύλες του άνοιξε το 1970 με στόχο την προβολή των ευρημάτων της περιοχής και την ανάδειξή τους. Στο διώροφο κτήριο που στεγάζεται το μουσείο, υπάρχουν πέντε αίθουσες γεμάτες εκθέματα που ξεκινούν από την προϊστορική εποχή! Θα βρείτε ακόμη πληροφορίες για τη μορφολογία του εδάφους και τις διαφοροποιήσεις του, καθώς επίσης εκθέματα γλυπτικής από τη ρωμαϊκή και την ελληνιστική περίοδο. Τέλος, ένα μικρό τμήμα του μουσείου είναι αφιερωμένο στη βυζαντινή περίοδο της περιοχής.
2) Λίμνες Πρέσπες
Οι Λίμνες Πρέσπες είναι ένα από τα ομορφότερα σημεία όχι μόνο της περιοχής αλλά και ολόκληρης της χώρας. Πρόκειται ουσιαστικά για δύο λίμνες, την μεγάλη Πρέσπα και την μικρή Πρέσπα, οι οποίες απλώνονται και ενώνουν τρείς χώρες, την Ελλάδα φυσικά, την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία. Μάλιστα ο εθνικός δρυμός των Πρεσπών είναι η πρώτη χαρακτηρισμένη διακρατική προστατευόμενη περιοχή στην ανατολική Ευρώπη, το λεγόμενο «Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών».
Η Μικρή Πρέσπα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου ελληνική, αφού μόνο ένα μικρό τμήμα της ανήκει στην Αλβανία! Βρίσκεται σε ένα υψόμετρο 857 μέτρων και στα νερά της υπάρχουν τα νησάκια Άγιος Αχίλλειος και Βιδρονήσι. Σε αυτά θα συναντήσετε πολλούς βυζαντινούς ναούς και θα έχετε την δυνατότητα να γνωρίσετε τους ελάχιστους ντόπιους που ζουν εκεί (21 με την τελευταία απογραφή). Η έταιρη λίμνη, η Μεγάλη Πρέσπα, καλύπτει μία έκταση 288 τετραγωνικών χιλιομέτρων και το μεγαλύτερο κομμάτι της ανήκει στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Στις όχθες της θα βρείτε τον παραδοσιακό οικισμό των Ψαράδων με αξιόλογα δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Τέλος, οι Πρέσπες θεωρούνται το σπίτι για πολλά είδη ζώων και φυτών, πολλά από τα οποία μάλιστα ζουν μόνο εκεί!
1) Ποταμός Σακουλέβας
Στην κορυφή της λίστας δεν θα μπορούσε να υπάρχει κάτι άλλο πέραν του ποταμού Σακουλέβα. Το συγκεκριμένο ποτάμι διαρρέει σχεδόν όλο το νομό Φλώρινας, ενώ περνάει και μέσα από την πόλη όντας η μεγαλύτερη ατραξιόν της. Πηγάζει από το όρος Βαρνούντας, ενώ εισέρχεται στο έδαφος της Βόρειας Μακεδονίας, όπου ενώνεται με τον ποταμό Εριγώνα και μαζί μπαίνουν στον Αξιό. Κατά μήκος του ποταμού θα έλεγα ότι χτυπάει και η καρδιά της πόλης. Εκεί βρίσκονται κάποια από τα σημαντικότερα και ομορφότερα κτίρια της Φλώρινας, καθώς επίσης αμέτρητα καφέ και εστιατόρια. Χαρακτηριστικά από την αριστερή πλευρά του ποταμού θα έχετε την δυνατότητα να θαυμάσετε το 2ο Δημοτικό Σχολείο, το σπίτι του Τέγου Σαπουντζή (ο πρώτος Δημάρχος της πόλης), εργαστήρια δύο Φλωριναίων ζωγράφων, το παλιό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το σπίτι του Βογιατζή όπου γυρίστηκαν αρκετές σκηνές της ταινίας «ο Μελισσοκόμος». Απέναντι στέκει ακόμη το τριώροφο σπίτι του «Πέιου», ένα από τα παλαιότερα παραδοσιακά αρχοντικά της πόλης.
Τί να φάτε
Η κουζίνα της Φλώρινας είναι μοναδική χρησιμοποιώντας κυρίως τοπικές πρώτες ύλες. Έτσι στην πόλη και γενικά στην ευρύτερη περιοχή θα βρείτε τις διάσημες κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης, πολύ νόστιμα φασόλια (γίγαντες και ελέφαντες), άγρια μανιτάρια, κυδώνια, πράσα, μήλα και κάστανα. Ακόμη, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, προσαρμόστηκε και ο τρόπος μαγειρέματος. Σούπες, λιπαρές σάλτσες και κρέατα είναι στην καθημερινότητα των ντόπιων. Καλές επιλογές για να γευτείτε τις παραδοσιακές λιχουδιές είναι το Kontosoros στην πόλη της Φλώρινας και το εστιατόριο στο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου στην μικρή Πρέσπα.
Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook: o_thessalonikios ή follow στο instagram!
Μουζακίδης Παντελής