Αν ψάχναμε να βρούμε την πριγκίπισσα της Δυτικής Μακεδονίας, τότε η Καστόρια σίγουρα θα έπαιρνε με ευκολία αυτόν τον τίτλο. Ένα από τα πιο όμορφα επισκέψιμα μέρη της Βόρειας Ελλάδας, με μοναδική φυσική ομορφιά, εντυπωσιακά αρχοντικά, βυζαντινούς ναούς και έναν συνδυασμό παράδοσης και μοντέρνου που δύσκολα συναντάς αλλού.
Λίγα λόγια για τη πόλη
Η Καστοριά βρίσκεται στην Δυτική Μακεδονία και αποτελεί την πρωτεύουσα της ομώνυμης Περιφερειακής Ενότητας. Το όνομα της δεν είναι καθόλου τυχαίο, αφού προέρχεται από τους πολλούς κάστορες, που ζούσαν για αιώνες στην περιοχή. Είναι χτισμένη στην χερσόνησο της λίμνης Ορεστιάδας ή όπως είναι ευρέως γνωστή λίμνη Καστοριάς, σε ένα υψόμετρο 703 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι, λόγω του αμφιθεατρικού τρόπου με τον οποίο είναι χτισμένη η πόλη, αφού περιβάλλεται από την λίμνη, δίνει συχνά την εντύπωση ότι μοιάζει με νησί! Σήμερα αριθμεί περίπου 20.147 κατοίκους, όντας ένας από τους πιο θελκτικούς προορισμούς της ευρύτερης περιοχής. Πέραν από την λίμνη, η Καστοριά είναι διάσημη για τις γούνες της. Οι κάτοικοι της δραστηριοποιούνται με το συγκεκριμένο επάγγελμα πάνω από πεντακόσια χρόνια, με την γουνοποιία να είναι ένας από τους κύριους λόγους που η πόλη έζησε περιόδους ακμής και ευημερίας. Στην μακραίωνη ιστορία της, η Καστοριά γνώρισε ουκ ολίγους κατακτητές, διατηρώντας όμως μέχρι σήμερα σημαντικό αριθμό βυζαντινών εκκλησιών, κειμηλίων και αρχοντικών που περιμένουν να τα ανακαλύψετε.
10) Κορέστεια
Στην δέκατη θέση έχω τοποθετήσει τα πλίθινα χωριά που ονομάζονται Κορέστεια και βρίσκονται μια ανάσα από την πόλη της Καστοριάς. Πρόκειται για μία ιδιαίτερη περιοχή, βαθειά σημαδεμένη από την ιστορία, με αμιγώς κοκκινωπούς πλινθόκτιστους οικισμούς που διασώζονται από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Κάθε οικισμός έχει το δικό του όνομα: Γάβρος, Κρανιώνας, Χαλάρα, Μελάς, Μαυρόκαμπος, Μακροχώρι, Άγιος Αντώνιος και άλλα. Οι ντόπιοι όμως ξέρουν την περιοχή ως Γάβρος. Πιο γνωστό από αυτά τα χωριουδάκια είναι φυσικά ο Μελάς, αφού είναι ο τόπος θανάτου του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά. Στο χωριό θα βρείτε και το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα.
9) Νεστόριο
Ίσως οι περισσότεροι γνωρίζετε το Νεστόριο από το διάσημο River Party που διοργανώνεται κάθε καλοκαίρι εκεί, όμως το συγκεκριμένο χωρίο έχει πολλά περισσότερα να προσφέρει. Αποτελεί ουσιαστικά την πύλη προς την κοιλάδα του Γράμμου, ενός κόσμου παρθένου, διαφορετικού από τα συνηθισμένα. Η φύση που το περιβάλλει συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ομορφότερες της Ευρώπης, ενώ το χωριό αυτό καθ’ αυτό με τα παραδοσιακά πέτρινα σπίτια και τα λιθόστρωτα καλντερίμια του, θα σας ανταμείψει χωρίς καμία αμφιβολία.
8) Απόσκεπος
Αν θέλετε να δείτε την λίμνη και την πόλη της Καστοριάς από ψηλά, η λύση είναι μία. Το μόνο που έχετε να κάνετε λοιπόν είναι να οδηγήσετε μόλις έξι χιλιόμετρα προς τις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Βίτσι και το ορεινό χωριό Απόσκεπο. Αυτός ο γραφικός οικισμός με την χαρακτηριστική λιθόστρωτη πλατεία του, τα αιωνόβια πλατάνια και τις δώδεκα πέτρινες βρύσες, που φέρνουν νερό από το βουνό θα σας γοητεύσει. Μάλιστα, πολλοί επιλέγουν αυτό το χωριό για την διαμονή τους, καθώς πέραν από την υπέροχη θέα, έχει κρατήσει την γραφικότητα και την αυθεντικότητα του.
7) Τα Μουσεία
Στην Καστοριά υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα μουσεία και χώροι τέχνης, που αξίζουν την προσοχή σας. Συνοπτικά τα πιο αξιόλογα είναι το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στο Ντόλτσο, το Λαογραφικό Μουσείο στο αρχοντικό Νεράντζη Αϊβάζη και το Δεληνάνειο Λαογραφικό Μουσείο, το Ενδυματολογικό Μουσείο στο αρχοντικό των αδελφών Εμμανουήλ, το Βυζαντινό Μουσείο στην πλατεία Δεξαμενής και το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων στο Μαυροχώρι.
6) Ενυδρείο
Σίγουρα δεν γίνεται να φύγει κανείς από την Καστόρια χωρίς να επισκεφθεί το εντυπωσιακό Ενυδρείο της πόλης. Πρόκειται για το μεγαλύτερο Ενυδρείο γλυκού νερού στα Βαλκάνια, το οποίο στεγάζεται σε ένα διώροφο κτίριο 450 τετραγωνικών μέτρων! Βρισκόμενοι εκεί θα έχετε την δυνατότητα να γνωρίσετε από κοντά τα περισσότερα ψάρια και άλλα υδρόβια είδη που ζουν στις λίμνες και στα ποτάμια της χώρας μας. Στόχος του ενυδρείου, καθώς και των αρχών της περιοχής είναι να σταλεί ένα ξεκάθαρο περιβαλλοντικό μήνυμα για την προστασία των υδατικών οικοσυστημάτων που μαστίζονται από την υποβάθμιση και τη ρύπανση.
5) Ο Λιμναίος Οικισμός του Δισπηλιού
Λίγο έξω από την Καστοριά, θα έρθετε αντιμέτωποι με το πιο ιδιαίτερο αξιοθέατο της ευρύτερης περιοχής. Αναφέρομαι φυσικά στον λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού. Πριν από περίπου έναν αιώνα, όταν η στάθμη της λίμνης άρχισε να υποχωρεί, ήρθαν στο φως κάποια ευρήματα από την Νεολιθική περίοδο. Έτσι αρχικά δημιουργήθηκε στην περιοχή ένας χώρος έκθεσης αυτών των αντικειμένων, ενώ στη συνέχεια έγινε μια προσπάθεια να αναπαρασταθεί ένας ολόκληρος υπαίθριος οικισμός! Με την είσοδο σας στον λιμναίο οικισμό θα έχετε μια δωρεάν ξενάγηση, οπού θα μάθετε χρήσιμες πληροφορίες και θα μαζέψετε ενδιαφέρουσες εικόνες για την ζωή των ανθρώπων εκείνη την εποχή.
4) Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας
Η εκκλησία αυτή αρχικά ονομάστηκε Παναγία Μεσονησιώτισσα, γιατί βρίσκεται περίπου στο μέσο της χερσονήσου. Στα χρόνια όμως της τουρκοκρατίας, αλλά και αργότερα, οι κάτοικοι του απέναντι χωριού, του Μαυροχωρίου, φρόντιζαν και προστάτευαν το μοναστήρι και έτσι μετονομάστηκε σε Παναγία Μαυριώτισσα. Το καθολικό του μοναστηριού είναι χτισμένο τον 11ο αιώνα, ενώ το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη χτίστηκε το 19ο αιώνα, είναι δηλαδή μεταβυζαντινό. Αυτό που κάνει την συγκεκριμένη μονή όμως μοναδική είναι οι περίτεχνες τοιχογραφίες που κοσμούν τον εξωτερικό της χώρο! Αυτές απεικονίζουν αυτοκράτορες του Βυζαντίου και τις είχαν επιμεληθεί πέντε διαφορετικοί αγιογράφοι από τον 12ο μέχρι και το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα.
3) Σπήλαιο του Δράκου
Λίγα μέτρα από την Μονή, θα συναντήσετε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που μπορεί να δει κανείς στην Καστοριά. Αναφέρομαι φυσικά στον Σπήλαιο του Δράκου. Ο χρόνος επίσκεψης είναι περιορισμένος και διαρκεί περίπου είκοσι λεπτά, αφού το οξυγόνο είναι περιορισμένο. Με την συνοδεία ξεναγού θα δείτε εντυπωσιακούς σταλακτίτες, επτά υπόγειες λίμνες, δέκα αίθουσες και πέντε σήραγγες. Το όνομα της σπηλιάς προέρχεται φυσικά από έναν μύθο. Σύμφωνα λοιπόν με αυτόν τον μύθο, πριν πολλούς αιώνες το συγκεκριμένο σπήλαιο ήταν χρυσορυχείο το οποίο φυλούσε έναν δράκος. Ο τότε βασιλιάς της πόλης, ήθελε τον χρυσό που κρυβόταν εκεί, οπότε έταξε μεγάλη ανταμοιβή σε όποιον σκότωνε τον δράκο. Τότε εμφανίστηκε ένας γεροδεμένος νέος, ο οποίος ύστερα από μεγάλη μάχη σκότωσε εν τέλει τον δράκο. Όταν όμως μπήκαν στο σκοτεινό σπήλαιο για να πάρουν τα λάφυρα τους, ακούστηκε μια απόκοσμη φωνή να λέει : «εκείνος που θα σκύψει να πάρει μια χούφτα της λάσπης που πατάει θα το μετανιώσει». Οι περισσότεροι έτρεξαν προς την έξοδο, όσοι τολμηροί όμως αψήφησαν την εντολή και πήραν την λάσπη, συνειδητοποίησαν ότι ο χρυσός είχε μετατραπεί σε υγρή χρυσόσκονη!
2) Ντόλτσο
Το Ντόλτσο είναι η παλιά πόλη της Καστοριάς, με την συγκεκριμένη λέξη να σημαίνει γλυκός στα ιταλικά. Περπατώντας αυτήν την πανέμορφη συνοικία είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς γιατί της έχουν δώσει αυτό το συγκεκριμένο όνομα. Πρόκειται για το πιο ήσυχο, αυθεντικό και ατμοσφαιρικό κομμάτι της πόλης. Γεμάτο πανέμορφα αρχοντικά, βυζαντινές εκκλησίες, λιθόστρωτα στενάκια, αξιόλογα μουσεία και μια αύρα άλλης εποχής. Στην μεγάλη πλατεία του Ντόλτσο μάλιστα, πραγματοποιείται και το διάσημο καστοριανό καρναβάλι, τα Ραγκουτσάρια. Από τις 6 μέχρι τις 8 Ιανουαρίου, ολόκληρη η πόλη ζει στο ρυθμό ενός ξέφρενου λαϊκού ξεφαντώματος που δεν έχει καμία σχέση με τις Απόκριες. Συναντιέται όμως μαζί τους στο μασκάρεμα, το φαγοπότι, τα ολονύχτιο γλέντι και τον ασταμάτητο ήχο από τα διάσημα Χάλκινα Καστοριάς!
1) Λίμνη Ορεστιάδα
Φυσικά από την κορυφή της λίστας δεν θα μπορούσε να λείπει η λίμνη της Καστοριάς, η λίμνη Ορεστιάδα. Πρόκειται για την ενδεκάτη σε μέγεθος λίμνη στην Ελλάδα, με το βάθος της να κυμαίνεται από 1,4 έως 12 μέτρα! Αποτελεί το σήμα κατατεθέν της πόλης, ενώ συγκαταλέγεται στις ομορφότερες λίμνες των Βαλκανίων! Θεωρώ ότι ο γύρος της είναι ότι καλύτερο μπορεί να κάνει κανείς στην ευρύτερη περιοχή, καθώς η παραλίμνια διαδρομή είναι απλά μαγική. Μπορείτε να γυρίσετε την λίμνη είτε με το αυτοκίνητο σας, είτε με τα πόδια μιας και μιλάμε για μια απόσταση μόλις 7 χιλιόμετρων, για να ζήσετε την εμπειρία στο έπακρο. Τέλος, όταν ο καιρός το επιτρέπει, μπορείτε να ανεβείτε σε ένα από τα καραβάκια που υπάρχουν εκεί και να εξερευνήσετε την λίμνη εν πλω.
Πώς θα πάτε
Στην Καστοριά μπορεί κανείς να φτάσει με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι να προσεγγίσει την πόλη οδικώς, είτε με δικό σας μεταφορικό μέσο μέσω της Εγνατίας οδού είτε με κάποιο λεωφορείο. Ο δεύτερος είναι αεροπορικώς. Ναι καλά διαβάσατε στην Καστοριά και πιο συγκεκριμένα 10 χλμ. έξω από την πόλη στο Άργος Ορεστικό, λειτουργεί ο Κρατικός Αερολιμένας Καστοριάς «Αριστοτέλης», όπου πραγματοποιούνται εγχώριες και διεθνείς πτήσεις.
Τί να φάτε
Η Καστοριανή κουζίνα είναι ιδιαίτερη χρησιμοποιεί ως πρωταγωνιστές πολλά από τα τοπικά προϊόντα. Έτσι στην πόλη και γενικά στην ευρύτερη περιοχή θα βρείτε πολύ νόστιμα φασόλια (γίγαντες και ελέφαντες), άγρια μανιτάρια, τυριά (κυρίως κεφαλοτύρι και κεφαλογραβιέρα), τραχανά, χυλοπίτες, κρέατα και φρέσκα ψάρια από το Ιόνιο Πέλαγος. Από ποτά μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τοπικό τσίπουρο και λικέρ από κράνα και καρύδι. Μια πολύ καλή επιλογή για να γευτείτε τις παραδοσιακές λιχουδιές είναι το Εν Καιρώ.
Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε μπορείς να κάνεις like στη σελίδα μου στο facebook: o_thessalonikios ή follow στο instagram!
Μουζακίδης Παντελής